بی‌بی همه را فدای خود می‌کند!

نتانیاهو پس از آنکه مدت‌ها درگیر پرونده‌های سیاسی و فساد بود در روزهای گذشته درخواستی با بیش از صد صفحه به رئیس جمهور رژیم اسرائیل تحویل داده است و در آن درخواست عفو ریاست جمهوری کرد. این اقدام با موجی از واکنش‌های متفاوت در داخل و خارج رژیم همراه بوده است که نشان از اهمیت تصمیم رئیس جمهور دارد که چگونه می‌تواند این موضوع را مدیریت کند.

در قانون اساسی رژيم اسرائیل اختیارات ریاست جمهوری برای عفو زیاد است و او می‌تواند یک فرد محکوم را مورد عفو قرار دهد. اما در این مورد خاص درخواست عفو پیش از بررسی روند دادگاه و اعلام حکم بوده است و همین مسئله بر پیچیدگی‌های ماجرا افزوده است. در واقع تا به حال پیش از این چنین درخواستی مطرح نشده بود و فقط یک مورد وجود دارد که درباره سازمان امنیت داخلی این رژیم در سال‌های بسیار دور بوده است. بنابراین هرتزوگ با تصمیم سختی روبه رو است که باید چه کاری را انجام دهد. رئیس جمهور رژیم سوگند یاد کرده است که تصمیمی بر اساس منافع همگان بگیرد از سیاسی کاری دوری کند. این موضع در حالی اتخاذ شده که ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز از عفو نخست وزیر حمایت کرده است و آن‌را یک بازی سیاسی و جعلی دانسته است.[1]

با ارائه درخواست عفو موجی از نظرات مختلف در سرزمین‌های اشغالی بوجود آمده است. گروه‌های راست افراطی و طرفدار نتانیاهو از این اقدام و درخواست حمایت کرده و آن‌را آزمونی برای اختیارات ریاست جمهوری می‌دانند که می‌تواند مانع تضغیف های سیاسی شود. و از سوی دیگر گروه‌های مخالف آن را موضوعی در راستای تضعیف قانون و فرار از مسئولیت می‌دانند. این موضوع زمینه‌های تشدید دو قطبی در جامعه رژیم صهیونی را ایجاد کرده است و افراد تقریباً در دو طیف متضاد روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند که نتیجه این دوقطبی احتمالاً تشدید تنش و افزایش هزینه‌ها برای دولت شود.

در کنار آن اعتراضات و حمایت‌ها، مواضع ترامپ نیز عامل دیگری برای این دو قطبی است. گروهی این اقدام را نقض استقلال تصمیم‌گیری در ساختار داخلی می‌دانند و برخی آن را نشانه‌ای از روند درست نخست وزیر می‌دانند. ولی آنچه که در این مدت مشخص شده است، این است که این اقدام به تشدید تنش‌ها و گسترش دوقطبی در جامعه صهیونی منجر شده است. حتی نظرسنجی‌های انجام شده نشان از دوقطبی گسترده دارد، به‌طوریکه بیش از ۴۵ درصد مخالف عفو و در مقابل بیش‌از ۳۵ درصد موافق این امر هستند و مابقی تصمیمی نگرفته‌اند.[2]

در مقابل باید توجه داشت که روند درخواست عفو این‌گونه است که این درخواست به وزارت دادگستری و دادستان کل ارائه می‌شود و او بر اساس پرونده نظر مشورتی خود را به رئیس جمهور ارائه می‌دهد و او نیز بر اساس این نظر تصمیم‌گیری می‌کند. در این بین با توجه به عدم پایان یافتن پرونده و از سوی دیگر ادعای بی‌بی مبنی بر اینکه بی گناه است و این پرونده‌ها برای آسیب زدن به وجهه‌ی سیاسی اوست، سردرگمی‌ها را بیشتر کرده است. جریان‌های مخالف معتقدند که روند عفو و پذیرش آن در صورتی نقض قانون نخواهد بود و به تضعیف نهاد دموکراسی نمی‌انجامد که نتانیاهو از قدرت کناره‌گیری کند و استعفا دهد. در واقع مخالفین بر این باور هستند که او باید عواقب تصمیم‌گیری ها و کارهای خود را ببیند و به این طریق نهاد قدرت محل سواستفاده نخواهد بود. در غیر اینصورت بخشش بدون درنظر گرفتن عواقب آن منجر به تضعیف قانون و نهادهای قانونی مانند قوه قضاییه شده و همین‌طور این تصمیم به یک بدعت در تاریخ سیاسی رژیم اسرائیل تبدیل خواهد شد که می‌تواند برای آینده بسیار خطرناک باشد و زمینه‌ساز فرارهای گسترده مسئولین دولتی از عواقب کارها و تصمیم‌گیری‌هایشان باشد و اگر بی‌بی بخشیده شود آخرین میخ به تابوت دموکراسی اسرائیل است.[3]

و این یعنی شروع یک چالش و شاید درگیری بزرگ در داخل سرزمین‌های اشغالی که می‌تواند حتی به بی ثباتی و در نهایت از بین رفتن نهاد دولت در اینجا ختم شود.

به‌نظر می‌رسد که شطرنج سیاسی نتانیاهو با حمایت رهبر بزرگترین دولت حامی اسرائیل یعنی آمریکا، وارد یک مرحله جدید و حساس شده است. او با تاکید بر این‌که عفو او در راستای منافع ملی است و زمینه‌ها را برای رهبری بهتر او در آینده و مواجهه با چالش‌های مختلف آماده می‌کند، در تلاش است که این اقدام را یک فداکاری از سوی خود نشان دهد تا فشارها بر رئیس جمهور برای اعطای عفو کاهش یابد. از سوی دیگر حمایت مستقیم ترامپ فشارها بر رژیم را بیشتر می‌کند که اگر بی‌بی مورد عفو قرار نگیرد ممکن است روابط دو طرف با چالش هایی روبه‌رو شود.

بنابراین هر تصمیمی که گرفته شود به‌نظر بیشتر به ضرر جامعه مدنی خواهد بود و تنها فردی که از این تنش‌ها و دوگانگی‌ها به دنبال بهره بردن است شخص نخست‌وزیر است که به‌نظر نه مصلحت دولت و نه مردم برایش چندان مهم نیست و در تلاش است خود را از پرتگاه دور کند. آن هم به اسم امنیت، فداکاری و از خودگذشتگی برای مردم که در این امر می‌تواند روی نظرات قشر خاکستری که هنوز تصمیمی درباره او نگرفته‌اند حساب کند و با حمایتی بالای۵۰ درصد بتواند مقبولیت لازم و اهرم فشار بر رئیس جمهور را به دست آورد. باید به نظاره نشست و دید که روند بازی در سیاست‌های داخلی می‌تواند برای نخست وزیر خوش یمن و با پیروزی همراه باشد یا او کیش‌و‌مات می‌شود.

امین مهدوی

[1] Israeli leader Netanyahu requests a pardon to end his ongoing corruption trial | AP News

[2] www.timesofisrael.com

[3] Israel's Netanyahu seeks pardon in years-long corruption trial | Reuters