12
پس از آن که بن نایف در سال ۲۰۱۷ برکنار شد، بن سلمان به عنوان ولیعهد جدید سعودی انتخاب شد و به ترسیم چشم انداز ۲۰۳۰ این کشور پرداخت؛ این چشم انداز در بردارنده اقداماتی برای انجام اصلاحات در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و… بود. بن سلمان با ترسیم این چشم‌انداز بیش از هر چیز به دنبال ارائه چهره‌ای ترقی خواه، متفاوت و روشنفکر از خود بود تا بتواند ضمن جذب جمعیت جوان و زنان در این کشور، تصویری میانه‌رو را از خود در داخل و خارج از عربستان، در سطح منطقه ای و جهانی نشان دهد.به نوشته الوقت، آن چه در سند چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان حائز اهمیت است، توجه بن سلمان برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تنوع‌بخشی به اقتصاد و ایجاد فرصت های گردشگری با ایجاد بسترهایی برای برگزاری رویدادهای بزرگ ورزشی و فرهنگی بود تا این کشور بتواند به تدریج از میزان وابستگی خود به نفت بکاهد، به همین دلیل بن سلمان به تدریج اقدامات اصلاحاتی خود را آغاز کرد که از جمله این اقدامات می‌توان به لغو ممنوعیت رانندگی زنان، برداشتن ممنوعیت فعالیت سینماها، اجازه ورود زنان به باشگاه های ورزشی، افزایش مراکز تفریحی و گردشگری غیردینی در عربستان اشاره کرد و همچنین تحت تاثیر این اصلاحات، برای اولین بار یک زن به عنوان سفیر این کشور در آمریکا انتخاب شد.اما به رغم این اقدامات، عملکرد عربستان در تجاوز به یمن، حمایت مالی و تسلیحاتی از تروریسم در منطقه، حذف رقبای سیاسی، سرکوب و حبس مخالفان داخلی، به شهادت رساندن شیعیان این کشور و در نهایت به قتل رساندن روزنامه‌نگار منتقد سعودی، جمال خاشقچی در سفارت ریاض در استانبول، سبب شد بیش از پیش تصویری سیاه، ضد حقوق بشر و خشن از بن سلمان و عربستان سعودی به دنیا نشان داده شود.قتل خاشقچی سبب شد نهادهای حقوق بشری به موضع‌گیری و تلاش برای بایکوت کردن دولت سعودی بپردازند اما در نهایت بن سلمان به عنوان متهم اصلی این جنایت بدون هیچ محاکمه‌ای به تدریج از مظان اتهام خارج شد و کشورهای غربی مجدد روابط خود را با این کشور از سر گرفتند.در چنین شرایطی محمد بن سلمان برای تطهیر چهره خود اقدام به فراهم کردن بسترهای مختلفی برای اصلاح و تغییر نگاه حاکم کرد. در نتیجه این کشور با هدف تطهیر و انحراف افکار عمومی در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا با برگزاری جشنواره‌های مختلف و همچنین خرید باشگاه‌های فوتبال مطرح جهان، خود را به برندی مطرح در حوزه‌های ورزشی، فرهنگی و گردشگری تبدیل کند.در همین زمینه در حوزه سیاسی و اقتصادی، در اکتبر ۲۰۱۹، نشست داووس صحرا با حضور نمایندگان بیش از ۳۰ کشور جهان در ریاض برگزار شد که مقامات سعودی هدف از برگزاری این نشست را معرفی عربستان به عنوان اقتصادی پویا و جذاب برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی اعلام کردند؛ این کشور همچنین در سال ۲۰۲۰ سازمان دهی گروه ۲۰ در ریاض را نیز بر عهده داشت.
«فرمول یک» برای ترمیم وجهه
در حوزه ورزشی هر چند عربستان سعودی به دلیل اتهاماتی که به نقض حقوق بشر توسط این کشور مرتبط می‌شد، موفق به خرید باشگاه انگلیسی منچستر یونایتد نشد اما در نهایت در ماه‌های اخیر با پرداخت ۴۰۹ میلیون دلار، اقدام به خرید باشگاه انگلیسی نیوکاسل کرد. مسابقه اتومبیلرانی فرمول یک نیز در روزهای اخیر در حالی در عربستان برگزار شد که این کشور حدود ۹۰۰ میلیون دلار برای تضمین حق میزبانی به مدت ۱۰ سال هزینه کرده است. تایمز در گزارشی که در اول دسامبر(۱۹ آذر) منتشر کرد، با اشاره به این مسئله نوشت: «در اوایل این ماه، دیده‌بان حقوق بشر سرمایه‌گذاری‌های عظیم دولت سعودی در گلف و فوتبال را تلاش‌هایی با بودجه خوب برای سفید کردن وجهه آن، به رغم افزایش چشمگیر سرکوب‌ها در چند سال گذشته دانسته است؛ ناظران حقوق بشر به شدت مخالف چنین وضعیتی هستند چرا که رویدادهایی چون فرمول یک به منزله تایید یک رژیم سرکوبگر است. با این حال با گذشت سه سال -از قتل خاشقچی- سرمایه‌گذاران خارجی که بسیاری از آن ها برای شرکت در رویداد فرمول یک به جده پرواز می‌کنند، سرمایه‌گذاری خود را در این کشور فعال کرده‌اند.» در حوزه فرهنگی، ریاض اقدام به دعوت از خوانندگان زن و مرد مطرح در جهان عرب و غرب برای اجرای کنسرت در این کشور کرده است. همچنین سعودی‌ها در حالی اقدام به سرمایه‌گذاری ۶۴ میلیاردی در صنعت سینما کرده‌اند که در روزهای اخیر این کشور میزبان نخستین دوره جشنواره سینمایی بین‌المللی دریای سرخ بود که در این رویداد فرهنگی، ۱۰۰ اثر از کشورهای خارجی ارائه و معرفی شد؛ گاردین در واکنش به این رویداد در گزارشی نوشت: « جشنواره پرزرق و برق دریای سرخ، تلاش عربستان برای سفید کردن پیشینه منفی حقوق بشری در این کشور است.» به رغم شروع اصلاحات اجتماعی و فرهنگی در عربستان ، همچنان گامی در راستای اصلاحات سیاسی در این کشور برداشته نشده است و همین موضوع سبب شده تحلیل‌هایی در خصوص بی‌نتیجه بودن این اقدامات در بلند مدت ارائه شود؛ از سویی وجود طبقه محافظه‌کار، مذهبی و سنتی که مخالف رویه و رویکرد بن سلمان در اصلاحات فرهنگی و اجتماعی هستند، به عنوان بستر و ظرفیتی بالقوه برای بروز اعتراضات و مخالفت‌های شدید در آینده این کشور تعریف می‌شوند.علاوه بر این، به رغم تلاش بن سلمان برای انجام اصلاحات، این کشور به دلیل تداوم اقدامات خود در حوزه نقض حقوق بشر و سرکوب مخالفانش نتوانسته است به چهره مطلوبی که برای خود تصور کرده بود، دست یابد. جنایات آشکار این کشور در تجاوز به یمن و ایجاد فاجعه انسانی در این کشور همراه با اقدامات سرکوبگرانه در داخل و در برخورد با فعالان حقوق بشر، منتقدان و شیعیان و همچنین آماده نکردن زمینه‌های لازم و اقناع عمومی برای انجام اصلاحات، می‌تواند به چاقویی تبدیل شود که به تدریج و در وهله اول اقدام به بریدن دست خود بن سلمان و حاکمان سعودی کند.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب