اختلاف داخلی یا جنگ بین دو کشور؟ عِرق یا نفرت؟ «خاورمیانه» باز هم قربانی می‌شود یا «نوردیک‌ها» «خاورمیانه» جدید می‌شوند؟ «پوتین» به‌راستی چه می‌خواهد؟ این روزها همه به‌دنبال گرفتن پاسخ این سوالات هستند. اما به‌راستی چه چیز نزدیک به واقعیت است؟ مسلم آن است که برای یافتن پاسخ‌ها باید ابتدا تاریخ را مجددا ورق زد.
اوکراین و روسیه چه اشتراکاتی داشته‌اند؟
آنچه باید در همین ابتدا به آن اشاره کرد این است که «کی‌یف» پیش از آنکه «مسکویی» در کار باشد، پایتخت روسیه بوده! جالب است نه؟ هر دو از یک نژاد هستند؛ از یک زبان، یک دین و یک فرهنگ. اسلاوهای شرقی ارتودکس با موهای بلوند و قدهای بلند. از نگاه تاریخی، اوکراین چیزی به‌جز روسیه نیست.
این تئوریسین‌ها و استراتژیست‌های انقلاب اکتبر بودند که اوکراین امروزی را ساختند. لنین و اندیشه او پایه‌های اوکراین امروزی را بنا نهاد. اوکراینی‌ها خودشان نیز در تئوریزه کردن انقلاب اکتبر در شوروی سهم داشتند. «لئون تروتسکی» که در ۶۰سالگی ترور شد، شاخص‌ترین آن‌هاست. درحقیقت اصلا نمی‌توان گفت روسیه و اوکراین در چند قرن اخیر از هم جدا بوده‌اند.
بسیاری از مورخان معتقدند که اگر ناکارآمدی افرادی مانند «گورباچف» و «یلتسین» نبود، اتحاد جماهیر شوروی هرگز فرونمی‌پاشید اما حالا که سال‌ها از ظهور شخصیت مقتدری مانند «پوتین» می‌گذرد، روسیه می‌خواهد جا پای جای شوروی بگذارد و حداقل در گام نخست، اسلاوهای شرقی را متحد کند. اوکراین و بلاروس در این سناریوی پوتین نقش اصلی را ایفا می‌کنند. فراموش نکنیم که روسیه هنوز هم همان شوروی است! چون مامور سابق «کا.گ.ب» در رأس این کشور قرار دارد.
اما ناتو چیست و چه می‌خواهد؟
«پیمان آتلانتیک شمالی» یا همان «ناتو» که غربی‌ها آن را «نیدو» تلفظ می‌کنند، پاسخی ازسوی کشورهای غربی به تهدیدهای مختلف در دوره «ژوزف استالین» بود. پس از آنکه شوروی در سال۱۹۴۹ تلاش کرد «چک‌اسلواکی» را در اروپا با رویکرد کمونیستی ایجاد کند، آمریکا احساس خطر کرد و با کشورهای انگلیس، فرانسه، هلند، بلژیک و لوکزامبورگ، ناتو را تشکیل داد. ناتویی‌ها امروز ۳۰کشور هستند که متعهد شدند حمله به یک کشور عضو این پیمان را حمله به همه کشورهای عضو تلقی و با آن مقابله کنند.
ناتو چه تهدیدی برای روس‌ها دارد؟
پس از آنکه در سال۱۹۹۰ قرار شد شوروی دست از بخش شرقی آلمان بردارد و آلمان شرقی و غربی متحد شوند، آمریکا البته بدون تعهد رسمی و بین‌المللی، اخلاقا متعهد شد خودش و ناتویی که ساخته، نگاه چپ به‌سمت شوروی نداشته باشند! اما همان‌طور که یانکی‌ها اخلاقا به برجام ما پایبند ماندند، به این تعهدشان نیز پایبند ماندند! تاجایی‌که اکنون بسیاری از اعضای سابق جماهیر شوروی عضو رسمی ناتو هستند. استونی، لتونی و لیتوانی اعضای ناتو هستند که طبق تعهد آمریکایی‌ها نباید در این پیمان حضور می‌داشتند.
اوکراین آخرین موردی بود که آمریکا می‌توانست آن را اهرم فشار قرار دهد و روی اعصاب پوتین پیاده‌روی کند. آن‌ها با الحاق اوکراین به ناتو، تا رگ گردن به روس‌ها نزدیک می‌شدند. یعنی چیزی کمتر از ۶۰۰کیلومتر! خط‌قرمز روسیه این‌بار به‌طور واضح مورد تعرض قرار گرفت.
ادعاهای پوتین چیست؟
شاید مهم‌ترین دلیل پوتین به‌جز نقض «پیمان مینسک»، این است که او معتقد است مقامات اوکراین نسل‌کشی گسترده‌ای را از روس‌های مقیم این کشور انجام داده‌اند. به ادعای پوتین، در منطقه‌ای به نام «دونباس» بیش از ۵۲هزار روس کشته شده‌اند. پوتین معتقد است روس‌هایی در اوکراین ساکن‌اند که خواستار پیوستن به روسیه هستند.
شرایط جنگی چه می‌گوید؟
همان‌طور که گفته شد اوکراین و روسیه در فرهنگ، زبان، دین و حتی سبک زندگی مشترک هستند؛ فرهنگی برخاسته از اتحاد جماهیر شوروی. پس نه ارتش روس عطش کشتار دارد و نه مردم و سربازان اوکراین علاقه‌ای به ایستادگی. جنگ، جنگ دو کشور نیست! کسی قصد ندارد دیگری را بکشد یا به اسارت بکشاند. تمام حرف پوتین همین است. اما رژیم اوکراین به‌واسطه دلقک‌هایی مانند «زلنسکی» حساب زیادی روی آمریکا باز کردند. درحالی‌که با یک فرهنگ و تاریخ مشترک، نمی‌توان به کشور سوم اتکا کرد و باید مسائل را درون خانواده حل و فصل کرد.
سرانجام تحریم‌ها چه خواهد شد؟
طبق آمار رسمی، روسیه ۱۶درصد گاز و ۱۱درصد نفت جهان را تولید می‌کند. این کشور بزرگ‌ترین صادرکننده گاز در جهان و دومین صادرکننده نفت است. روسیه پارسال سهم ۴۰درصدی در تامین گاز اروپا داشت. در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ روسیه مدتی شیر گازش را روی اروپا بست. اروپایی‌ها هنوز سرمای آن شب‌ها را در خاطر دارند. آنچه مسلم است این است که اروپا آن هم در دوره‌ای که اقتصادش به‌علت فراگیری «کووید۱۹» آسیب‌پذیر شده، توانایی تحریم بلندمدت روسیه را نخواهد داشت. آن‌ها همچنین می‌دانند روی ادعاهای آمریکا نیز نمی‌توان حسابی باز کرد. از سوی دیگر، اروپایی‌ها می‌دانند تحریم روسیه یعنی اعلان جنگ رسمی به روسیه و البته چین! پس عقب‌نشینی از تحریم‌ها قطعی است.
تهدید «نوردیک‌ها» برای نخستین‌بار در تاریخ!
کشورهای نوردیک همیشه در میان تشک خوابیدند و هیچ‌گاه از هیچ جنگی گزند ندیدند. این‌بار اما پوتین نشان داد که اگر آمریکا بخواهد اروپا را علیه روسیه بشوراند، حیاط‌خلوت آن‌ها را ویران خواهد کرد! یعنی فنلاند و سوئد. اینک اروپای غربی و اسکاندیناوی دارند صدای جنگ را می‌شنوند و این برای آمریکا و متحدان بی‌بخارش در منطقه اسکاندیناوی، خیلی خطرناک است؛ زیرا مردم آن مناطق شبیه مردم خاورمیانه نیستند که بکشند و غارت‌شان کنند و صدای اعتراض هیچ کشوری نیز بلند نشود.
جمع‌بندی
آنچه از شواهد برمی‌آید این است که روس‌ها اصلا قصد قشون‌کشی یا کشتار و تصرف را نداشتند که اگر چنین بود با میگ-۲۹ و ادوات قدیمی پا به این مهلکه نمی‌گذاشتند. پوتین قصد دارد دو چیز را به جهان ثابت کند؛ اول آنکه اروپا نمی‌تواند به تحریم‌های روسیه ادامه دهد و دیگر دوره اتکا به آمریکا گذشته است. دوم اینکه هژمونی آمریکا رو به زوال است و زمان چندان زیادی تا افول آمریکا و انتقال قدرت جهانی به شرق باقی نمانده است.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب