به نظر می‌رسد که سفر خالد بن‌سلمان
به واشنگتن نتوانسته سردی روابطی را برطرف کند که از زمان ورود جو بایدن به کاخ
سفید بین واشنگتن و ریاض به وجود آمده است. گزارش آژانس اطلاعات مرکزی امریکا (سی‌آی‌ای)
در اواخر فوریه و در مورد ترور جمال خاشقجی به صراحت محمد بن‌سلمان، ولیعهد
عربستان سعودی، را متهم می‌کرد که در قتل خاشقجی دست داشته است. هرچند که آن گزارش
تأثیر مستقیمی بر محمد بن‌سلمان نداشت و نام او در فهرست وزارت خزانه‌داری آمریکا
برای تحریم افراد دخیل در این قتل قرار نگرفت، اما باز تأثیر خود را گذاشت و معلوم
شد که ولیعهد سعودی نه تنها آن موقعیت سابق را در واشنگتن ندارد بلکه تلقی واشنگتن
نسبت به او منفی است و همین نکته در سفر خالد بن‌سلمان تکرار شد.
قبل از هر چیز باید توجه داشت
که دربار آل‌سعود تمام تلاش خود را کرد تا محمد بن‌سلمان به این سفر برود و حتی
گفته می‌شد که شورای وزیران سعودی به ریاست سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه آل سعود،
بودجه‌ای را برای سفر محمد بن‌سلمان و دیدارش با رئیس‌جمهور امریکا جو بایدن در
نظر گرفته بود. با این حال، مخالفت مقامات امریکا و شخص بایدن با این سفر و دیدار
محمد بن‌سلمان با رئیس‌جمهور آمریکا باعث شد سعودی‌ها برادر کوچک‌تر ولیعهد را
عازم واشنگتن کنند، اما تقلای آل‌سعود باعث نشد بایدن حاضر به ملاقات با این برادر
کوچک‌تر شود. علاوه بر این، دیدار خالد بن‌سلمان با مقامات ارشد آمریکایی به نحوی
نبود که او پیام‌های امیدوار کننده‌ای را از آن‌ها دریافت کند تا این نشانه‌ای از
سپری شدن سردی روابط بین دو طرف باشد. برای نمونه، می‌توان به دیدار خالد با مشاور
امنیت ملی امریکا جیک سالیوان در ششم جولای اشاره کرد که سالیوان در این دیدار بر
اهمیت پیشرفت در «مسائل حقوق بشیر در عربستان سعودی» تأکید کرده بود و شبکه خبری
سی‌ان‌ان نیز در گزارشی خبر از فشار مقامات آمریکایی بر خالد بن‌سلمان برای تحویل
سعود القحطانی به دادگاه داده بود. القحطانی از مشاوران نزدیک محمد بن‌سلمان است و
نامش در گزارش سی‌آی‌ای ذکر شده بود. شاید به این دلیل بود که هیئت سعودی برنامه
ضیافت شام خود را با مقامات امریکایی لغو کرد. قرار بود این ضیافت چهارشنبه شب در
مقر سفیر سعودی در واشنگتن برگزار شود، اما چند ساعت قبل از زمان تعیین شده از سوی
سعودی‌ها لغو شد. لغو این ضیافت گویای نارضایتی سعودی‌ها از نتایج این سفر بود،
اما برخورد سرد مقامات امریکا تنها نتیجه ناخوشایند سعودی‌ها از این سفر نبود.
تارنمای سعودی‌لیکس در ۹ جولای گزارش داد که مقامات
آمریکایی در جریان این سفر اسنادی را نشان هیئت سعودی دادند که حکایت از تحریکات
سفارت امارات متحده عربی در آمریکا علیه آل‌سعود و سیاست خارجی آن‌ها دارد. این
اسناد دلالت بر تلاش اماراتی‌ها در محافل آمریکا دارد تا اینکه وجهه سعودی‌ها را
در مسائلی نظیر آشتی با قطر، سیاست نفتی و توافق با روسیه برای تولید نفت تخریب
کنند. هرچند که اختلاف بین ریاض و ابوظبی در روز‌های گذشته شدت گرفته، اما اینکه
مقامات آمریکایی چنین اسنادی را به خالد بن‌سلمان نشان داده باشند، نکته‌ای قابل‌تأمل
است. این اقدام آمریکایی‌ها را می‌توان از این جهت ارزیابی کرد که آن‌ها با این
کار به سعودی‌ها نشان داده‌اند روابط‌شان با امارت تا چه اندازه متزلزل است و دیگر
نمی‌توانند به اتحاد با امارات تکیه کنند بلکه به جای این، نگاه‌شان را بیشتر
معطوف به آمریکا کنند. به عبارت دیگر، آمریکایی‌ها با این کار از همان روش قدیمی
انگلیسی تفرقه بینداز و حکومت کن تبعیت کرده‌اند تا اینکه سعودی‌ها را برای دادن
امتیازات بیشتر تحت فشار قرار دهند. در هر صورت، سفر خالد بن‌سلمان به امریکا نه
تنها دستاوردی برای پیشرفت روابط ریاض و واشنگتن نداشت بلکه باعث شد تا سعودی‌ها
بیشتر پی به نیات نزدیک‌ترین متحد خود در منطقه ببرند.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب