از زمان آغاز عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین، اتحادیه اروپا هفت بسته تحریمی را برای تضعیف اقتصاد روسیه و کاهش توانایی آن برای تأمین مالی جنگ تصویب کرده است. تحریمها بر شخصیت‌ها، زغال سنگ و سایر سوخت‌های فسیلی جامد، فولاد، آهن و سایر محصولات تأثیر گذاشت. اما صنعت هسته‌ای روسیه تحت تأثیر تحریمها قرار نگرفت. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا اتحادیه اروپا که سعی در ایجاد فشار حداکثری علیه روسیه را دارد تحریم صنعت هسته‌ای این کشور را نادیده گرفته است؟
دلیل این مقاومت را می‌توان در یک کلمه توضیح داد: وابستگی! چرا که تاکنون، ممنوعیت واردات اورانیوم یا تحریم‌‌های دیگر در بخش انرژی هسته‌ای روسیه تنها در محافل اتحادیه اروپا مورد بحث قرار گرفته است، اما هرگز به طور رسمی پیشنهاد نشده است. وابستگی به سوخت هسته ای روسیه در اروپای شرقی و مرکزی بالاترین میزان است، جایی که 18 نیروگاه هسته ای توسط روسیه طراحی شده‌اند و به فناوری ها و خدمات روسی و همچنین عناصر سوخت ارائه شده توسط Rosatom متکی هستند. به طور دقیق تر، روس‌ها در دو راکتور در بلغارستان، شش راکتور در جمهوری چک، دو راکتور در فنلاند، چهار راکتور در مجارستان و چهار راکتور در اسلواکی فعال هستند.
در همین خصوص چندی پیش یک منبع دیپلماتیک در مصاحبه با Investigate Europe اظهار داشت: «کمیسیون اروپا هرگز تحریم صنعت هسته‌ای را پیشنهاد نکرد، زیرا تأثیر منفی آن برای برخی از کشورهای عضو شرقی، که به شدت به زیرساخت‌ها و فناوری‌های روسیه وابسته هستند، قوی‌تر از خود روسیه خواهد بود».[1]
رشد چشمگیر صنعت هسته‌ای روسیه در سایه‌ی تحریمها
صنعت هسته ای روسیه یک تامین کننده محوری برای هر فناوری هسته ای کلیدی است، از راکتورهای هسته ای گرفته تا چرخه سوخت اورانیوم در شرایطی که تامين كنندگان جايگزين ظهور نكرده‌اند و انجام آن زمان‌بر است کرملین همانطور که وابستگی نسنجیده اروپا به گاز روسیه را به سلاح تبدیل کرد، می‌تواند از اتکای جهانی به صنعت هسته‌ای روسیه هم به نفع خود استفاده کند.[2]
در همین خصوص بلومبرگ نوشت: پس از آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین، صادرات هسته ای روسیه به شدت افزایش یافته است. انستیتو مطالعات دفاع و امنیت در لندن گزارش داده که در سال 2022، تحویل سوخت و تجهیزات هسته ای روسیه به خارج از کشور بیش از 20 درصد افزایش یافته است. حجم خرید کشورهای اتحادیه اروپا به بالاترین سطح در سه سال گذشته رسید. تجارت در حال رونق است و بسیاری از کشورها از مصر و ایران گرفته تا چین و هند درگیر آن هستند.
داده های به‌دست آمده توسط انستیتو مطالعات دفاع و امنیت در لندن نشان می‌دهد که تقریباً 20 درصد از کل صادرات سوخت روس اتم از سال 2019 به کشورهای متحد سابق شوروی بوده است. اما اکنون بازارهای در حال رشد روس اتم بسیار دورتر هستند. مارک هیبز، تحلیلگر امور هسته‌ای در بنیاد کارنگی، توضیح می‌دهد: "اینها فناوری های ژئواستراتژیک هستند، نه تجاری. روسیه با تأمین بودجه دولتی، خطرات مالی این کشورها را از بین می‌برد".
در ماه جاری الکسی لیخاچف، رئیس روس اتم گفت که این شرکت در حال مذاکره با ده کشور درباره پروژه های جدید است. طرف‌ها، در مورد سه یا چهار پروژه به امضای قراردادهای بین دولتی نزدیک شده‌اند. همانطور که لیخاچف خاطرنشان کرد، همه چیز طبق برنامه پیش می‌رود.[3]
[2] https://www.fdd.org/analysis/2023/02/03/ending-global-reliance-on-russias-nuclear-energy-sector/
نظر
ارسال نظر برای این مطلب