بعد از چند ماه حرف و حدیث، رئیس جمهور ترکیه در برهه اخیر به صراحت از تمایلش برای دیدار با همتای سوری خود سخن می‌گوید؛ اما رویترز دیروز به نقل از منابعی بیان داشت که بشار اسد با این دیدار مخالفت کرده است؛ این در حالی است که چه بسا خیلی از ناظران تصور می‌کردند او نیز شور و شعفی برای چنین دیدار دارد تا از این طریق پیام‌های خاص خود را به مخالفان داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی مخابره کند. اما این اتفاق نیفتاد. دلیل آن نیز واضح است؛ این که دولت سوریه، اردوغان را بیشتر از اسد منتفع از چنین دیداری در این شرایط می‌داند.
سیاست خارجی ترکیه پس از یک دهه تنش نسبتا بی‌سابقه در روابط منطقه‌ای خود چرخشی عمده را تجربه می‌کند و با کشورها و قدرت‌های منطقه‌ای بدون زوال علل اختلافات و بحران پیش آمده در روابط در حال آشتی است. از ابوظبی، ریاض و تل آویو گرفته تا قاهره و دمشق.
یکی از علل مهم این چرخش نیز انتخابات پیش رو در ژوئن آینده است که برای اردوغان و بقای او و حزب عدالت و توسعه در قدرت بسیار سرنوشت ساز است. اما در این میان، آشتی با نظام سوریه از دو جهت برای اردوغان پراهمیت است؛ نخست القای این تصور به رای دهندگان ترک در آستانه انتخابات است که در حال تلاش برای بازگرداندن ۴ میلیون آواره سوری ساکن ترکیه است که حضور آنها در سایه حساسیت فزاینده جامعه ترکیه و مشکلات پیش آمده به یک معضل جدی برای دولت ترکیه تبدیل شده است. دوم این که دمشق را به رویارویی نظامی با نیروهای کُردی در منطقه شبه خودمختار در شمال سوریه بکشاند و در نهایت آنها را از منطقه مرزی دور کند. تحقق این دو هدف برگ برنده مهمی در انتخابات پیش رو به دست اردوغان می‌دهد و عدم تحقق‌شان نیز برای او دردسرساز است.
اما به نظر می‌رسد که با توجه به وضعیت ادلب و ادامه سیطره مخالفان نزدیک به ترکیه بر آن و به دلایل دیگری، دولت سوریه تمایلی به دیدار اسد با اردوغان در این شرایط ندارد و بعید هم است که دمشق فعلا تا حل کلیه اختلافات بخواهد از برگه کُردی علیه ترکیه دست بکشد. کما این که به احتمال زیاد تهران نیز به دلایل سوری و منطقه‌ای غیر سوری همچون مسائل قفقاز جنوبی مخالف این دیدار و اعطای برگ انتخاباتی به اردوغان باشد.
اما در این میان، این گونه پیداست که پوتین در تلاش جدی برای اقناع اسد به دیدار با اردوغان است. جدا از دوستی پوتین و اردوغان، ترکیه تنها عضو ناتو است که علی رغم محکوم کردن حمله به اوکراین و کمک‌های نظامی به آن، به کارزار تحریم‌های غرب علیه روسیه نپیوسته و روابط حسنه خود را با کرملین پس از جنگ اوکراین حفظ کرده است. از این رو، مسکو از آن بیم دارد که این وضعیت در صورت عدم پیروزی اردوغان و حزب آک پارتی در انتخابات آینده تغییر کند که احتمال آن نیز بالاست. به دلایل پیشگفته و دیگری، پوتین درصدد تقویت جایگاه انتخاباتی همتای ترک خود است و به همین علت دیدار احتمالی اسد و اردوغان به کلی منتفی نیست و بعید نیست که روسیه در سایه نفوذ بالای خود در سوریه، فشارها بر بشار اسد را مضاعف کرده و بالاخره او را به دیدار با اردوغان قبل از انتخابات ترکیه وادار کند.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب