در شرایطی که بیش از یک ماه از کشته شدن ایمن‌الظواهری در جریان حمله پهپادی آمریکا به کابل می‌گذرد، آسمان افغانستان اکنون صحنه جولان آمریکاست. اما صرف‌نظر از توان طالبان برای تقابل با پهپادهای آمریکایی، پرسش اساسی این است چه اهداف و برنامه‌های مهمی موجب شده واشنگتن دوباره به قلمرو هوایی کشوری بازگردد که یک‌سال پیش آن را با شتاب هر چه تمام‌تر ترک کرد؟ در این زمینه شاید بتوان به چند عامل مهم اشاره کرد:
۱- اقناع افکار عمومی در آمریکا؛ خروج مفتضحانه آمریکا و متحدانش از افغانستان و بازگشت دوباره طالبان به قدرت نه تنها افکار عمومی در جهان غرب و به‌ویژه آمریکا را دچار یأس و سرخوردگی کرده بلکه نگرانی‌هایی را در مورد تبدیل شدن دوباره افغانستان به کانون فعالیت‌های تروریستی به‌وجود آورده است. در این میان جو بایدن تأکید دارد واشنگتن حتی بدون حضور نیروهای مستقر در افغانستان هم به مبارزه با تروریسم ادامه دهد. بدین ترتیب در شرایطی که رئیس‌جمهور آمریکا و دموکرات‌ها در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره زیر تیغ انتقادات جمهوری‌خواهان قرار دارند، این تحرکات و حملات شاید بتواند راه گریزی برای خروج از فشار انتقادها فراهم کند.
۲- پر کردن خلأهای اطلاعاتی واشنگتن؛ خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان و روی کار آمدن طالبان سبب شد ایالات متحده با یک خلأ اطلاعاتی بزرگ در افغانستان و حتی در منطقه روبه‌رو شود. به نظر می‌رسد افزایش تحرکات پهپادهای آمریکایی در آسمان افغانستان به عنوان یک راهکار حداقلی در پر کردن این خلأ مورد توجه قرار گرفته است. در عین حال از آنجا که این فعالیت‌های پهپادی با کمک برخی فرودگاه‌های مرزی پاکستان (مانند فرودگاه شمسی در بلوچستان پاکستان) میسر شده، آمریکایی‌ها می‌توانند از آن برای رصد اطلاعاتی کشورهای دیگری چون ایران و چین هم استفاده کنند.
۳- تداوم نقش‌آفرینی آمریکا در منطقه؛ مقامات واشنگتن به‌شدت نگران بودند تحولات یک‌سال گذشته در افغانستان آن‌ها را از گردونه رقابت‌ها در منطقه جنوب آسیا و خاورمیانه خارج کند. تحرکات و حملات پهپادی اخیر حاوی این پیام آشکار برای قدرت‌های منطقه‌ای و به‌ویژه چین، روسیه و ایران است که کاخ‌سفید به طور قطع مانع هرگونه برنامه‌ریزی برای آینده منطقه بدون در نظر گرفتن منافع آن‌ها خواهد شد. طبیعی است طالبان هم در جمع مخاطبان این پیام قرار خواهند گرفت.
۴- برهم زدن توازن قوای داخلی طالبان در راستای منافع واشنگتن؛ حضور ایمن الظواهری در کابل، آن هم زیر پوشش و حمایت شبکه حقانی، آمریکایی‌ها را متقاعد کرد این شبکه به عنوان بخش مهمی از بدنه دولت طالبان قصد جدی برای قطع ارتباط با القاعده ندارد. اقدامات نظامی مستقیم واشنگتن علیه شبکه حقانی می‌تواند بر هم زننده توازن قوای درونی طالبان باشد. باید منتظر ماند و دید آیا اقداماتی همچون بمباران پهپادی انبار تسلیحاتی طالبان در پکتیا که یکی از کانون‌های اصلی نفوذ شبکه حقانی محسوب می‌شود و یا اخباری که در مورد انجام این‌گونه حملات به شخصیت‌های با نفوذ این شبکه در افغانستان می‌رسد، می‌تواند موقعیت این گروه تندرو و دوستدار القاعده را در دولت طالبان تضعیف و مسیر عادی‌سازی روابط ایالات متحده و طالبان را هموار کند؟
نظر
ارسال نظر برای این مطلب