ایران علناً از آتش بس دوماهه جنگ یمن استقبال کرده و امیدوار است این نبرد که باعث یک بحران انسانی بزرگ شده، به سمت یک راه حل سیاسی پیش برود؛ اما هنوز به طور مستقیم در مورد شورای ریاستی اظهار نظر نکرده است. به نظر می رسد ایران بر این باور است که انصارالله به عنوان نیروی مورد حمایت ایران، دست برتر را در جنگ دارند.
دست برتر داشتن انصارالله در نبرد یمن را از سخنان رهبر ایران نیز می‌توان برداشت کرد که خطاب به رهبران سعودی گفتند:«این را از سر خیرخواهی می‌گویم، چرا جنگی را که یقین دارید در آن پیروز نمی‌شوید ادامه می‌دهید؟ راهی برای رهایی از این جنگ پیدا کنید» و ادامه دادند:«اگر آتش‌بس واقعاً اجرا شود، می‌توان آن را تمدید کرد و مردم یمن می توانند با تلاشها، شجاعت و ابتکار خود و رهبرانشان پیروز شوند.»
در همین حال، وزارت امور خارجه ایران پیشنهاد خود برای پایان دادن به جنگ را منوط به سه مساله اصلی، توقف فوری همه درگیری‌ها، پایان دادن به هرگونه محدودیت در جریان کمک‌های بشردوستانه و مذاکرات یمنی-یمنی که شامل همه طرف‌های مختلف درگیر جنگ باشد، میداند.
به گفته یک تحلیلگر سیاست خارجی مستقر در تهران، «بخش آخر سخنان رهبر ایران به این معناست که جنگ تنها توسط ذینفعان یمنی و بدون دخالت هیچ طرف دیگر از جمله عربستان قابل پایان است. تلاش عربستان و متحدانش برای مداخله در روند صلح و ایجاد گروه های نیابتی یکی از نگرانی های ایران است.»
تحلیلگر ایرانی در ادامه افزود:«ایران نگرانی‌های عربستان را درک می‌کند، اما معتقد است این نگرانی‌ها باید انگیزه‌ای شود برای یافتن راه حل‌های پایدار و منصفانه برای کمک به یمنی‌ها تا به خودشان متکی باشند و راهی برای خروج از این بحران با پذیرش واقعیت‌ها بیابند.»
این تحلیلگر درباره شورای ریاستی جدید گفت:«فکر نمی‌کنم ایران در این مورد به قضاوت قطعی رسیده باشد و همچنان منتظر شواهد بیشتری است. به نظر می رسد ایران آماده ایفای نقش تسهیل کننده در دستیابی به صلح پایدار است، اما اراده طرف های مقابل در یمن نقش مهمی در این امر ایفا می کند.»
🔹به گفته توماس جونو، دانشیار دانشکده امور عمومی و بین‌الملل دانشگاه اُتاوا، موضع ایران در مورد روند نهایی صلح در یمن نسبتاً ثابت بوده است. ایران مایل به حمایت از روند صلح است، مشروط بر اینکه مشاهده و درک کند که چنین روندی، به هر شکلی که باشد، در نهایت قدرت انصارالله را تحکیم و تثبیت خواهد کرد. اگر اینطور نباشد، ایران می تواند این روند را خنثی کند، چیزی که نشان داده است از طریق نفوذ خود و نیروهای تحت حمایتش قادر به دستیابی به آن است.
وی در ادامه افزود:«درست است که ایران خواهان راه حل سیاسی برای جنگ در یمن است، اما این واقعیت که تعاریف ایران و عربستان از راه حل سیاسی بسیار متفاوت است، وضعیت را به شدت پیچیده می کند. ایران از هیچ پیشنهادی که خواهان خلع سلاح انصارالله یا ادغام نیروهای مسلح آنها در نهادهای ملی باشد، حمایت نخواهد کرد. ایران می خواهد انصارالله، نهادهای نظامی و سیاسی موازی با دولت را حفظ کند.»
جونو ادامه داد که در این چارچوب، من فکر می‌کنم که ایران با مذاکرات نهایی انصارالله با شورای ریاستی جدید مخالفت نخواهد کرد؛ اما شرایط و انتظاراتش برای نتیجه نهایی، موفقیت در این مذاکرات نهایی را بسیار دشوار خواهد کرد.
در این میان، گفت‌وگوهای مستقیم ایران و عربستان در بغداد، می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. البته این گفت و گوها و تحولات یمن به طور متقابل به هم گره خورده اند.
تهران و ریاض چند موضوع دوجانبه برای حل و فصل دارند. مهمترین آنها برقراری مجدد روابط رسمی دیپلماتیک است که در سال ۲۰۱۶ قطع شد. در حال حاضر، عربستان تنها به چند دیپلمات ایرانی اجازه داده است تا دفتر نمایندگی این کشور در سازمان همکاری اسلامی (OIC) را بازگشایی کنند.
نکته مهم این است که ایران و عربستان بپذیرند که اختلافات منطقه ای باید از طریق همکاری و توافق مشترک حل شود. این روحیه و ذهنیت است که می تواند نه تنها بحران یمن بلکه سایر اختلافات را نیز حل کند.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب