روابط عراق و ترکیه طی دهه گذشته همواره با تنش هایی همراه بوده است که بخشی از آن متاثر از عملیات نظامی ترکیه علیه فعالیت اعضای حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) در خاک عراق است.
در چند سال اخیر ترکیه به دفعات و تحت عناوین مختلف ، دست به انجام عملیات نظامی در خاک همسایه جنوبی خود کشور عراق زده است و برای انجام این حملات ، مبارزه با نیرو های پ‌ک‌ک ( حزب کارگران کردستان ) را دستاویز خود قرار داده است.
چرا ترکیه در صدد نابودی پ ک ک است ؟
ترکیه استدلال می‌کند که پ.ک.ک در حال آغاز عملیات نظامی فرامرزی علیه ارتش ترکیه و غیر نظامیان در داخل ترکیه است. دولت ترکیه همچنین مدعی است که دولت فدرال عراق و دولت اقلیم کردستان نتوانسته اند پ.ک.ک را از منطقه مثلث کوهستانی واقع در مرزهای شرقی عراق با ایران تا مرزهای شمالی با ترکیه بیرون براند در نتیجه، ترکیه با چراغ سبز حزب دمکرات کردستان (KDP ) به رهبری مسعود بارزانی، صد ها پست نظامی و پایگاه دائمی در داخل خاک عراق ایجاد کرده است. [1]
موج حملات جدید ترکیه به خاک عراق
ترکیه شبکه گسترده ای از پایگاه های نظامی در اقلیم کردستان عراق را به قیمت آسيب زدن به جمعیت محلی و محیط طبیعی آنجا ایجاد کرده است چرا که حملات ترکیه باعث شده تا صدها روستا از سکنه خالی شود و شمار بسیاری از غیر نظامیان کشته و زخمی شوند به همین جهت بغداد بارها حملات ترکیه به شمال عراق را مصداق اشغالگری خوانده با این حال آنکارا به انجام عملیات نظامی در شمال عراق اصرار دارد و موج حملات جدید خود را نیز طی چند روز گذشته آغاز کرده است. در همین ارتباط پایگاه العربی الجدید به نقل از مقامات نظامی عراق نوشت ارتش ترکیه در روز های اخیر، در چارچوب عملیات نظامی علیه حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) که از ژوئن ۲۰۲۱ آغاز شده است، ده ها روستای استان دهوک در شمال عراق را به اشغال خود درآورده است.
این پایگاه خبری به نقل از منابعش گزارش داد که ده ها خانواده مجبور شدند به سایر مناطق به ویژه اطراف شهر العمادیه پناه در شمال استان دهوک پناه ببرند و ماشین آلات جنگی ارتش ترکیه، پس از حملات خمپاره ای به مخفیگاه ها و اردوگاه های عناصر پ.ک.ک وارد منطقه دیمکا شدند. [2]
واکنش دولت و رسانه های عراقی چه بوده است ؟
حضور پر رنگ نظامی روز های گذشته ترکیه در مناطق شمالی اقلیم کردستان عراق در محافل سیاسی و رسانه های عراقی بازتاب بسیاری داشته است. برخی از رسانه ها حضور یگان های زرهی زمینی و پرواز های بالگردهای ترکیه‌ای در این مناطق را تجاوز به حریم عراق دانسته و برخی رسانه ها با وجود آنکه شورای وزارتی امنیت ملی عراق، عملیات نظامی ارتش ترکیه در اراضی عراق و در استان دهوک را محکوم کرده بود این تحرکات را در راستای هماهنگی ترکیه با مقامات دولت مرکزی عراق برای پاکسازی این مناطق از حضور نیرو های حزب کارگران کردستان (پ ک ک) عنوان کردند. [3]
چرا دولت عراق در قبال این حملات منفعل عمل کرده است ؟
در این بین پرسشی که مطرح می شود این است که چرا دولت بغداد واکنش قاطعی به این حملات ندارد؟ در پاسخ باید گفت بخشی از این انفعال عراق به توافقات امنیتی بغداد ـ آنکارا بازمی‌گردد که به موجب آن ترکیه مجاز به عملیات علیه نیروهای پ.ک.ک در خاک عراق است. در واقع دغدغه مشترک ترکیه و عراق و نیز دولت اقلیم کردستان نسبت به تحرکات پ.ک.ک، نوعی توافق بین آنان ایجاد کرده است تا آنکارا به تعقیب و قلع و قمع عناصر این حزب بپردازد. البته اقدامات اردوغان موجب توسعه طلبی ارضی در خاک عراق نیز شده که دولت عراق را با وجود چالش های زیاد در موضع انفعالی قرار داده است و وابستگی های تجاری و آبی مانع هر گونه اقدام قاطعانه می شود. مسئله مهم آن است که دولت اقلیم نیز با توجه به روابط حسنه با آنکارا و نیز تضادی که با پ.ک.ک دارد، با عملیات‌های ترکیه مخالفتی ندارد و این امر به نوبه خود به تلطیف واکنش دولت مرکزی نسبت به عملیات‌های ترکیه می‌انجامد. [4]
ترکیه از حمله به شمال خاک عراق چه هدفی را دنبال می کند ؟
اردوغان با وجود حمایت کرد ها از مخالفانش ، از پیروزی خود در انتخابات سال گذشته احساس قدرت می کند. با این حال ، برای حفظ آرامش در حکومت ، او به امضای یک توافق صلح جدید با PKK نیاز دارد اما قبل از آن می خواهد تا حد ممکن این گروه را تضعیف کند. از این رو سرعت حملات ( ترکیه ) در داخل عراق افزایش یافته است. از طرف دیگر آنکارا اذعان دارد حملاتش به شمال خاک عراق در راستای مبارزه با ( پ ک ک ) بوده است اما آنطور که شواهد نشان می دهد ترکیه درصدد آن است تا بتواند با اعمال اقتدار در شمال عراق به اهداف اقتصادی و تجاری خود به ویژه در عرصه منابع آبی، انرژی و بازار گسترده این کشور و کشور های همسایه دسترسی پیدا نموده و یا بر آنها تاثیر گذار باشد. از همین رو نگاه ترکیه به چالش های امنیتی خود به کل منطقه و کشور های همسایه مسئله ای مهم به شمار می رود که آنکارا با اتکا به راهبرد خود به دنبال حل و فصل آن است.
435
نظر
ارسال نظر برای این مطلب