بحران انرژی در غرب زیر سایه جنگ اوکراین هر روز عمیق‌تر می‌شود. با اینکه همه کشورهای دنیا تحت تاثیر این بحران شاهد افزایش قیمت حامل‌های انرژی هستند اما وضعیت آمریکا و کشورهای اروپایی بدتر است و تورم و رکود به شکل افسارگسیخته‌ای مردم این کشورها را تحت فشار قرار داده است. همزمان گزارش اندیشکده‌ها و نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که بحران انرژی ممکن است بسیار عمیق‌تر از وضعیت کنونی شود چرا که زمستان در راه است!
همین پنج شنبه بود که «اکونومیست» طرح روی جلدش را به بحران انرژی زمستان پیش روی اروپا اختصاص و هشدار داد بحران انرژی در زمستان ممکن است به «سقوط اتحادیه اروپا» منجر شود: «اروپا در اواخر سال جاری و در زمستان با یک بحران انرژی تلخ مواجه خواهد شد. چندین فاجعه در دهه گذشته نزدیک بود اروپا را از هم بپاشد، از جمله بحران یورو در اوایل دهه ۲۰۱۰ و بحران مهاجران در سال ۲۰۱۵. شوک انرژی زمستانی ۲۰۲۲ هنوز می‌تواند به آنها بپیوندد. یک بار دیگر، وحدت و عزم اروپا در شرف آزمایش است.»[۱]
رئیس آژانس بین المللی انرژی گفت: کشورهای اروپایی باید اقداماتی هماهنگ برای مقابله با بحران فاجعه بار انرژی در زمستان آتی در پیش بگیرند؛ اروپا با این موضوع که روسیه صادرات گاز خود را به طور کامل به اروپا متوقف کند، روبرو است. این اقدام روسیه می‌تواند به جیره بندی سوخت در اروپا منجر شود. اروپا از نظر تاریخی پنجاه درصد گاز طبیعی مورد نیاز خود را از روسیه تامین می‌کند. این گاز عموما به وسیله خطوط انتقال گاز از روسیه به اروپا منتقل می‌شود. روسیه انتقال گاز در برخی از خطوط انتقال را متوقف کرده است.[۲]
بیشتر اروپایی‌‌‌ها هنوز نمی‌توانند این بحران گازی را حس کنند، ولی علائم هشدار در بازارها ظهور کرده است. قیمت تحویل گاز در زمستان امسال حدود ۱۸۲ یورو به ازای هر مگاوات ساعت (معادل ۱۸۴ دلار) است، که معادل قیمت ماه مارس، پس از حمله روسیه به اوکراین است. این قیمت هفت برابر سطح قیمت بلندمدت گاز است. دولت‌‌‌ها درحال جمع‌‌‌آوری کمک مالی برای شرکت‌های فلج شده در آلمان و فرانسه هستند و برخی از سرمایه‌گذاران بر سر اینکه کدام شرکت‌ها با برقرار شدن سهمیه‌‌‌بندی ورشکست خواهند شد شرط‌بندی می‌کنند. در حالی که بیشتر سیاستمداران نمی‌توانند در برابر انتخاب‌‌‌های سخت پیش‌‌‌رو با مردم صادق باشند، حتی تاجران انرژی قدیمی که به جنگ و کودتا عادت کرده‌‌‌اند هم اظهار نگرانی می‌کنند.[۳]
در این میان، انگلیس بیشتر از همسایگان خود ضربه خواهد خورد. کیم فوستر، تحلیلگر HSBC، توضیح می‌دهد: «وضعیت بریتانیا به دلیل ظرفیت ذخیره‌سازی بسیار محدودش، نسبت به همسایگان اروپایی‌اش مخاطره‌آمیزتر است. ظرفیت ذخیره سازی گاز در بریتانیای کبیر که بیش از چهار یا پنج روز تقاضای گاز در زمستان را برآورده نمی‌کند، در مقایسه با چندین هفته برای سایر کشورهای اروپایی.[۴]
قاره‌ای که فکر نمی‌کرد در سال ۲۰۲۲ با یک بحران بزرگ انرژی مواجه شود، در سال ۲۰۱۹ تصمیمی گرفت که حالا می‌خواهد فراموشش کند. وقتی در سال ۲۰۱۸ موضوع کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای مطرح شد، کشورهای غرب اروپا به‌شدت از آن استقبال کردند؛ درست برخلاف ساکنان شرق این قاره که در حال مقاومت بودند. با این حال این پیشنهاد سال ۲۰۱۹ تبدیل به سند شد و بر این اساس مقرر گردید انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۵۵ درصد کاهش یابد.
همه این اتفاقات به دلیل وابستگی شدید این قاره به گاز روسیه است؛ با وجود علائم هشداردهنده متعدد، کشورهای عضو اتحادیه اروپا خطرات ناشی از اتکای بیش از حد به گاز وارداتی را نادیده گرفتند و نیازِ جایگزینی سریع با انرژی‌های تجدیدپذیر داخلی را فراموش کردند. در نتیجه، اکنون با تصمیمی دشوار و اضطراری، اتکای موقت به زغال‌سنگ، سهم قابل توجهی از انرژی پاک را کاهش دهد.
حالا با نا‌امیدی کامل اروپا از تامین سوخت زمستانی، بازگشت زغال‌سنگ به این قاره کلید خورده است. فرانس تیمرمنز، نایب رئیس کمیسیون اروپا، پیشنهاد کرد، از آنجا که اروپا در زمستان امسال با درگیری بسیار شدید بر سر قیمت انرژی مواجه است، باید بازگشت کوتاه مدت به سوخت‌های فسیلی داشته باشد.[۵]
در مواجهه با خطر کمبود گاز، هر کشور عضو اتحادیه اروپا باید بیش از حد انتظار تلاش کند. کمیسیون اروپا پیشنهاد کرد که هر یک از آنها «هر کار ممکن» را انجام دهند تا بین اوت ۲۰۲۲ تا مارس ۲۰۲۳، مصرف گاز خود را حداقل ۱۵ درصد در مقایسه با میانگین پنج سال گذشته کاهش دهند. رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین، که می‌خواهد اروپا آماده باشد، هشدار داد: «اکنون باید مصرف انرژی خود را کاهش دهیم تا در بازار واحد خود دچار رکود نشویم». کمیسیون تخمین می‌زند که اگر زمستان سرد باشد، این امر به طور بالقوه می‌تواند تولید ناخالص داخلی اروپا را ۱,۵ درصد کاهش دهد.[۶]
حال باید دید اروپا تا کجا و چه زمانی توان پرداخت تاوان همراهی با آمریکا در برابر روسیه را دارد.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب