تلاش عربستان برای حذف شعائر کلیدی اسلام در جهت عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی

 طرح عادی‌سازی روابط برخی دولت‌های عربی با رژیم صهیونیستی در اصل یک پروژه آمریکایی – اسرائیلی است که مسئولیت مدیریت و هماهنگی بخش‌‌های مهمی از آن در منطقه بر عهده عربستان سعودی است ، علاوه بر آن عربستان نیز به‌عنوان یکی از کشورهای هدف در عادی‌سازی رسمی روابط با رژیم صهیونیستی تعریف شده است. چراکه بر اساس نظر آمریکا و رژیم صهیونیستی، دربار سعودی با توجه به برخورداری از منابع مالی و توان لابی‌گری و همراه‌سازی کشورهای دیگر که در ابتدای تجاوز به یمن خود را نشان داد، می‌تواند نقش مؤثری دربرداشتن موانع پیش روی روابط دو یا چندجانبه رژیم صهیونیستی با دولت‌های عربی داشته باشد.

همان‌گونه که اشاره شد، عربستان سعودی مهم‎ترین کشور عربی است که در نوبت علنی‌سازی رسمی روابط با رژیم صهیونیستی قرار دارد . با وجود آنکه دو طرف سعودی و اسرائیلی علاقه‌مند به علنی‌سازی روابط دوجانبه هستند ، اما این موضوع چندان ساده نیست؛ چراکه رژیم سعودی در دو عرصه بیرونی و داخلی با محدودیت‌ها و موانع جدی مواجه است.

مهمترین چالش پیش روی عربستان جامعه و افکار عمومی آن است ، همچنین با توجه به‌قرار داشتن مکه و مدینه  در عربستان سعودی این کشور از یک شأنیت دینی و تاریخی برخوردار است و حساسیت‌های اجتماعی، اعتقادی و اسلامی در آن به ‌ویژه مناطق شیعه‌نشین نسبت به روابط با رژیم صهیونیستی بسیار بالاست. اهمیت این موضوع به‌اندازه‌ای است که چندی پیش خلیج آنلاین با انتشار گزارشی در رابطه با بحث توافق عربستان و رژیم صهیونیستی، به نقل از یکی از واسطه‌های توافق امارات و رژیم صهیونیستی که از ولیعهد سعودی در مورد دلیل خودداری از عادی‌سازی رسمی روابط با رژیم صهیونیستی سؤال کرده بود، از زبان ولیعهد سعودی «بیم از هرج‌ومرج داخلی» را یکی از ملاحظات جدی وی در زمینه توافق با رژیم صهیونیستی اعلام کرده بود. [۱]

دولت عربستان هرچند به دلیل موانعی که پیش رو دارد  مانند کشورهای  بحرین و امارات عربی متحده نتوانسته است رابطه خود را با اسرائیل عادی سازی کند  اما به نظر می رسد با ایجاد تغییراتی در تبلیغات خود قصد دارد «قبح» رابطه با یهودیان و اسرائیل را بشکند. [۲]

از مهمترین اقدامات رژیم سعودی در این زمینه حذف مقدار قابل توجهی از مطالب ضد صهیونیسم از کتاب‌های درسی عربستان است گفتنی است یک فصل کامل از کتاب درسی تحت عنوان “خطر صیونیسم” که در آن حق موجودیت اسرائیل “غیرقانونی” نشان داده می‎شد، حذف شده است. همچنین بخش مربوط به جهاد و شهادت نیز از متون درسی عربستان حذف شده است. [۳]

این اقدام عربستان در حالی است که در زمان حمله شوروی سابق به افغانستان، عربستان سعودی با نظارت آمریکا برنامه‌های درسی خود را با افزایش فتوا‌ها و نظریاتی که به جنگ با شوروی سابق تشویق می‌کرد، تغییر داد؛ از نتایج این فتوا‌ها و کتب درسی ایجاد گروه القاعده بود سپس گروه‌های داعش و جبهه النصره نیز که از گروه‌های تکفیری است بر همین اساس تشکیل شد. اما امروز ریاض این فتوا‌ها و برنامه‌های دینی و آیات قرآن کریم را از کتب درسی حذف می‌کند، زیرا آمریکا و اسرائیل از آن خواسته است تا در راستای روند عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل حرکت کرده باشد.

رکس تیلرسون وزیر امور خارجه سابق آمریکا سه سال پیش به این مسائل اشاره کرده بود. او گفت: وزارت آموزش عالی عربستان با توجیه آمریکا به حذف و اضافه مواد درسی جدیدی در مدارس و مساجد اقدام کرده است تا با آنچه به «افراط گرایی» توصیف کرد مبارزه شود. زیرا دیگر افراط گرایی مورد نظر وی در خدمت منافع اهداف آمریکا نیست