در طول هفته قبل خبرهایی مبنی بر سفر مقام ارشد طالبان به دوحه برای دیدار با مقام‌های آمریکایی رسانه‌ای شده و در ادامه طی هفته جاری مشخص گردید این دیدار فقط در خصوص وضعیت داخلی افغانستان نبوده و موضوعات دیگری چون اوضاع منطقه‌ای و نیز روابط طالبان با سایر همسایگان نیز در این سفر موردبحث و گفت‌وگو بوده است. در همین خصوص روزنامه تهران تایمز به نقل از رسانه‌های غربی مدعی گردیده "آمریکا به طالبان پیشنهاد داده در مقابل ناامن کردن ایران، پول‌های بلوکه شده افغانستان را آزاد می‌کند." [1]
در مقابل امّا منابع نزدیک به طالبان بیان داشته‌اند طالبان صراحتاً به این پیشنهاد آمریکا پاسخ منفی داده و آن را رد کرده است. امّا آنچه بیش از اصل خبر تلاش‌های آمریکا برای ایجاد نا امنی در ایران اهمیت دارد چرایی اقدام طالبان در عدم قبول این پیشنهاد وقیحانه آمریکا به آن‌هاست؟
در ابتدا باید یادآور شد که منابع نزدیک به هیئت مذاکره‌کننده طالبان در دوحه اعلام کردند که نه‌تنها در این دیدار اخیر نمایندگان طالبان با آمریکایی‌ها بلکه در چند دیدار آخر، نماینده آمریکا صراحتاً اعلام کرده که کشورش حاضر است در عوض ایفای نقش ناامن کننده از سوی طالبان در خاک ایران، اعطای برخی امتیازات ازجمله آزادسازی مبالغ بلوکه‌شده را انجام دهد، موضوعی که طالبان بارها به آن پاسخ منفی داده است.[2] حال جهت بررسی دقیق‌تر این موضوع باید کمی عقب‌تر رفته و روند طی شده طی دو سال اخیر را مورد بازبینی قرار دهیم.
اینکه امروز طالبان در مقابل این پیشنهاد آمریکاییان چنین موضع محکم و قاطعی داشته است از دو وجه اساسی نشئت می‌گیرد. وجه اول مسلماً در تغییر سیاست‌های اساسی و راهبردی طالبان و نگاه بلندمدت آن‌ها در تعامل با کشورهای منطقه و دنیا نهفته و وجهه دوم آن در سیاست‌های حسن هم‌جواری و صبورانه جمهوری اسلامی ایران علی‌الخصوص در دوره مدیریت دولت سیزدهم جای دارد. طی سالیان اخیر راهبرد اصلی و اساسی غرب به رهبری آمریکا و با حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم صهیونیست‌ها، جنگ‌افروزی و شرارت افکنی نیابتی در منطقه خاورمیانه بوده و مهره‌های مختلفی بدین منظور جهت تولید بی‌ثباتی و آغاز غارت در منطقه چیده شده و جابه‌جا گردیدند. اما در نقطه مقابل نتیجه نگاه تمدن ساز و امنیت آفرین جمهوری اسلامی، تهدید زدایی صبورانه و فرصت سازی برای تعمیق پیوند ملت‌ها در جهت پیشرفت و هم‌افزایی بوده است.
در اینجا لازم به ذکر است، همسایگان به گردن هم حق‌دارند. اما افغانستان و ایران، فقط همسایه نیستند. افغانستان، قرن‌ها پاره تن ایران بوده و فرهنگ و اقوامش باهم عجین بوده‌اند. دست استعمار انگلیس، میان ایران و افغانستان جدایی انداخت، چنانکه میان بسیاری از ملت‌های منطقه. افغانستان، دهه‌ها مستعمره انگلیس بود؛ تا اینکه پای شوروی و آمریکا به این کشور باز شد. چند بار هم در دو دهه اخیر، میان طالبان و دولت غرب‌گرا دست‌به‌دست شد. باوجود همه این تحولات، تنها حاکمیتی که در دوران طولانی رنج و ناامنی، در کنار ملت افغانستان ایستاد و در حد توان از آلام آن‌ها کاست، جمهوری اسلامی ایران بود.
ایران تنها کشوری بوده که برادری خود را با مردم افغانستان ثابت نموده و حتی برای آن، هزینه‌های بسیار پرداخته است. حال حاکمان فعلی افغانستان به این موضوع به‌خوبی آگاه بوده و اشراف پیداکرده‌اند و در مقابل دست دوستی ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران حاضر به اثبات برادری خود شده‌اند. از دیگر طرف مقامات طالبان به‌خوبی به این موضوع واقف هستند که جمهوری اسلامی ایران هرگونه تلاشی از سوی هرگونه نیرویی، برای ایجاد ناامنی یا شرارت در برابر منافع خود را با جوابی محکم و دندان‌شکن پاسخ داده و در نطفه خفه خواهد کرد، پس هیچ‌گاه خود را وارد تله‌های برنامه‌ریزی‌شده غرب جهت آغاز مناقشات نیابتی نخواهند کرد.
در پایان خاطرنشان می‌سازد آمریکایی‌ها طی دهه‌های گذشته و در طول جنگ و درگیری ارتش اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان برای پشتیبانی از دولت کمونیست جمهوری دموکراتیک افغانستان در مقابل نیروهای مجاهدین افغانستان برای شوروی تله گذاشتند، اما دو دهه بعد، خودشان در همان تله گرفتار شدند. آن‌ها به هدف نهایی ۲۰ سال اشغال افغانستان که تهدید چین و از آن مهم‌تر ایران بود، نرسیدند و مجبور شدند پس از صرف هزینه‌های گزاف، نیروهای خود را خارج کرده و پس‌ازآن لطمه‌ای که به اعتبار ایالات‌متحده واردشده، قابل توصیف و جبران نیست. پس‌ازاین رسوایی هم جو بایدن گفت: «ایالات‌متحده برخلاف ٢٠ سال پیش که وارد جنگ در افغانستان شد، فاقد هدف روشن و مشخصی است. ما ٢٠ سال است روزانه٣٠٠ میلیون دلار در افغانستان هزینه می‌کنیم و نمی‌توانستیم به این هدر دادن ادامه دهیم. چین و روسیه آرزو دارند که آمریکا ۱۰ سال دیگر در افغانستان گرفتار شود».[3]
پس همین‌جا می‌توان دلیل تلاش‌های آمریکا برای تحریک و ترغیب هیئت سرپرست افغانستان به آغاز مناقشه با ایران را به‌روشنی دیده و هدف نهایی آن‌ها را به‌عنوان پوششی برای فراموشی رسوایی‌های اخیر آمریکا در منطقه و جهان و همچنین تلاش‌های انتخاباتی دموکرات‌ها برای ساختن دستاورد و موفقیت به شکل جعلی و رو کردن برگ برنده در انتخابات پیش روی آمریکا را به‌وضوح درک کرد و می‌توان پیش‌بینی نمود افغانستان تحت حاکمیت امارت اسلامی می‌داند تله بزرگ آمریکا برای طالبان می‌تواند بازی دوسر باختی برای آن‌ها باشد که در پایان آن نه‌تنها مبالغ بلوکه‌شده آن‌ها در آمریکا آزاد نخواهد شد بلکه احتمالاً در باتلاق تباهی غوطه‌ور خواهد شد.
نوید دانشور
[1] https://www.tehrantimes.com/news/487759/Evil-offer-to-Taliban
نظر
ارسال نظر برای این مطلب