امیرعلی یگانه

در روزهای اخیر رییس جمهور چین شی جی پینگ در یک برنامه از قبل تعیین شده از چندین کشور اروپایی دیدن کرد و در یکی از مهم ترین مقاصد خود از فرانسه نیز بازدید مفصلی به عمل آورد1. مقاصد دیگر رییس جمهور چین صربستان و مجارستان می باشد ، کشورهایی که از جهت نزدیکی به جبهه شرق و مواضع اعلامی آنها در باب جنگ اوکراین و روسیه ، برای محور شرق بسیار ارزشمند هستند. اعلامیه رسمی کشور چین در مورد علت سفر اروپایی رییس جمهور شی ، آغاز شصتمین سالگرد روابط چین و فرانسه ، هفتاد وپنجمین سالگرد رابطه با مجارستان اعلام شد. رسانه های خبری از مانور زیاد بر روی این سفر مفصل مقامات چینی پرهیز کردند اما این رویداد مهم از چشم کارشناسان روابط بین الملل دور نماند و تحلیل های مختلفی از چرایی سفر مقامات چینی به اروپا آنهم در این زمان ارائه شد. باتوجه به حساسیت این موضوع و ابعاد این سفر لازم است نگاه عمیق تری به این موضوع انجام شود ؛

دور نگه داشتن فرانسه از محور غربی ، پاریس در سال های گذشته بسیار سعی نمود از خود یک شخصیت مستقل نشان دهد و در سخنرانی های مقامات دولتی خود در اتحادیه اروپا از استقلال این اتحادیه در تصمیم گیری های کلان حمایت میکرد، این کنش کشور فرانسه برای محور شرق و مخصوصا چین بسیار با ارزش بوده است و روابط دو کشور را در سال های گذشته حتی با درنظر گرفتن مسائل اختلافی از جمله جنگ روسیه و اوکراین حفظ کرده است آنهم در زمانی که ایالات متحده بر روی تحریم کشور چین مانور میداده است و کشورهای اروپایی را در این راه تحت فشار گذاشته بود، سفر رییس جمهور چین به فرانسه نشان دهنده عزم پکن برای گسترش روابط با پاریس می باشد تا از این طریق فشار های ایالات متحده به چین برای انزوای این کشور در اروپا را خنثی نماید2.

نشان دادن حمایت چین از کشورهای دوست اروپایی، کشورهای صربستان و مجارستان در سالیان اخیر با توجه به رابطه بسیار نزدیکی که با کشورهای محور شرق داشته اند همواره مورد فشار ایالات متحده بوده است و در ماه های گذشته نیز با توجه به مواضع رسمی خود در قبال جنگ اوکراین روسیه در اتحادیه اروپا دچار انزوا شدند . با توجه به رویکرد سیاسی دولت های صربستان و مجارستان روابط اقتصادی آنها با بقیه کشورهای غربی دچار اختلال شده است و مردم این دو کشور تحت فشار هستند ، سفر رییس جمهور چین به این دو کشور نشان دهنده حمایت کشورهای جبهه شرق از این دو کشور است3 . پکن سعی دارد با گسترش روابط اقتصادی با بلگراد و بوداپست حمایت خود از این دو کشور را اعلام و به ایالات متحده و کشورهای اروپایی پیامی ارسال کند که مجارستان و صربستان تحت حمایت کشورهای جبهه شرقی می باشند.

ابتکار صلح چین برای المپیک تابستانه فرانسه ، یکی از ابتکارات سفر مقامات چینی به پاریس، ارائه ایده صلح(آتش بس) در زمان المپیک پاریس می باشد که رییس جمهور چین و رییس جمهور فرانسه در دیدار با یکدیگر بر آن تاکید داشتند ، ارائه این ایده توسط مقامات چینی در بحبوحه جنگ تجاری جدیدی که اتحادیه اروپا و ایالات متحده در قبال چین در حال طراحی می باشد نشان دهنده بازی پیچیده پکن برای این سناریو کشورهای غربی می باشد، این طراحی پکن باعث میشود چین در تابستان کمی از فضای تنش با غرب بکاهد و در این مدت رشد و توسعه اقتصادی خود را افزایش دهد و خود را یک درگیری احتمالی در پاییز و زمستان با تایوان یا ... آماده نماید .

در مجموع باید گفت، هدف چین از این تور اروپایی شکاف آنداختن در اتحادیه اروپا4 و ارسال پیام برای کشورهای غربی مبنی بر آمادگی این کشور برای حمایت از متحدین خود و گسترش روابط اقتصادی با آنها استنباط می شود. هدف دیگر کشور چین تحت فشار قرار دادن ایالات متحده است، با توجه به وقایع غرب آسیا و جنگ رژیم صهیونیستی با مردم فلسطین که باعث رشد اعتراضات بین المللی مردم جهان به سیاست های ایالات متحده و کشورهای اروپایی شده است، پکن میخواهد با استفاده از این نارضایتی ها که مخصوصا در مردم اروپا شیوع پبدا کرده است کشورهای معترض به این وقایع را جذب محور شرق نماید و در یک بازه زمانی کوتاه مدت صف حامیان این محور را افزایش دهد.





1. https://www.theguardian.com/world/article/2024/may/06/xi-jinping-european-tour-where-is-china-president-going

2. https://www.japantimes.co.jp/news/2024/05/10/asia-pacific/politics/xi-china-europe-analysis/

3. https://www.aljazeera.com/news/2024/5/6/xjp-jinping-begins-first-european-tour-in-five-years-in-france

4. https://www.ft.com/content/e37e7e49-1f1b-4285-9566-efa9215a37bc