28
اسلام هتک حرمت به قرآن و مسلمانان در کشورهای غربی، پدیده جدیدی نیست و اتفاقاتی از این دست در این کشورها سابقه دارد. جدیدترین رخداد در این زمینه هتک حرمت قرآن در کشور سوئد است که در روز عید قربان توسط یک فرد افراطی راست‌گرا انجام شد که با مجوز قانونی هم همراه بود. چندی پیش نیز یک افراطی دانمارکی-سوئدی به نام "راسموس پالودان" با اعلام قبلی اقدام به سوزاندن قرآن کریم در شهرهای مختلف سوئد کرد. در پی این اقدام موهن مسلمانان سوئدی اقدام به تجمعات و اعتراضاتی در شهرهای مختلف سوئد کردند که با واکنش پلیس به خشونت کشیده شد. نکته قابل توجه این است که پالودان و حزب افراطی اش نیز مانند هتک حرمت اخیر، برای اجرای برنامه هتک حرمت به قرآن توانسته بودند از مقامات رسمی مجوز بگیرند. [1]
بنابراین، در پی هتک حرمت به مقدسات اسلامی باید رشد افراط‌گرایی راست اروپا را بررسی کرد. رشد راست‌گرایی در اروپا سبب افزایش نژادپرستی و اسلام‌هراسی و تلاش برای پاکسازی قومی در کشورهای غربی به‌ویژه اروپا شده است.
در رویکردهای نژادپرستانه احزاب راست افراطی دو ویژگی مشترک است: اول، تأکید بر تفاوتهای ظاهری همچون رنگ پوست، نوع مو و... اســت. دوم، تأکید بر تفاوتهای فرهنگی، مذهب، زبان، لباس و ... است؛ که هر دو به عنوان مسیری برای متمایز کردن خود از دیگران است. به همین خاطر نگاه بسیاری از کشورهای اروپایی به مهاجرین به‌ویژه مسلمانان، تحقیرآمیز است. در این کشورها نوعی از تقسیم‌بندی غیررسمی بین دو گروه خودی و غیرخودی به رسمیت شناخته‌شده است؛ و همواره مهاجرین آسیایی، آفریقایی و شهروندان امریکای لاتین شاهد نوعی نگاه معنادار از سوی شهروندان بومی اروپایی هستند.
ازآنجاکه غالب مهاجرین اروپا را مسلمانان تشکیل می‌دهند، لذا ادبیات ضد مهاجرت از سوی احزاب راست افراطی نیز به سمت مسلمان ستیزی هدایت شده است.[2]این در حالی است که جمعیت مسلمانان روز به روز در اروپا افزایش می یابد.
علاوه بر افزایش جمعیت مسلمانان در اروپا به واسطه زاد و ولد و مهاجرت، رشد اقبال به اسلام در میان جمعیت بومی اروپا، برای سیاستمداران اروپایی و کلیساها نگران کننده است. بنابراین، یکی از کارکردهای مهم ترویج اسلام‌هراسی توسط افراط گرایان، در جوامع اروپایی مقابله با موج فزاینده گرایش به دین اسلام است. به عبارتی یکی از عوامل رشد اسلام‌هراسی و اسلام ستیزی در غرب، رویکرد تصاعدی اندیشمندان و غیرمسلمانان به اسلام است. در واقع نهادینه کردن اسلام‌هراسی از طریق تدوین قوانین و سیاستهای جدید در اروپا افزایش یافته است. افزایش ایدئولوژی‌های راست افراطی، بحران پناهندگان، مهاجرت، برداشت‌های منفی در میان پیروان مذاهب مختلف و لفاظی‌ها و اقدامات تحریکآمیز توسط برخی رسانه‌ها در این فرایند تأثیرگذار هستند.[3]
این مسائل سبب شده شاهد وسعت یافتن هتک حرمت به قرآن و مقدسات اسلامی در اروپا باشیم که متاسفانه با سکوت یا همراهی دولت و برخی مقام‌های سیاسی اروپایی نیز همراه است. [4]
با همه این تفاسیر آنچه مهم است واکنش مسلمانان به اقدامات غیراخلاقی کشورهای اروپایی است. مسئله‌ای که هر بار تکرار شده با اعتراض مسلمانان روبرو شده است اما به نظر می‌رسد مسلمانان باید در این زمینه با همکاری یکدیگر برنامه‌ریزی دقیق رسانهای و فرهنگی داشته باشند. تا علاوه بر معرفی هویت واقعی اسلام که عاری از خشونت و ضد نژادپرستی است. ماهیت و اهداف واقعی گروه‌های راست افراطی در اروپا را نیز برای عموم مردم جهان آشکار سازند.
در واقع هتک حرمت مقدسات اسلام و گسترش ناسیونالیسم نژادی، به‌ویژه با اسلام هراسی و رفتارهای مسلمان‌ستیزانه، می‌تواند تأثیر عمده‌ای را در بیداری مسلمانان داشته باشد و حرکت آنها به سمت هویت طلبی و انسجام مذهبی[5]را به‌عنوان یکی از اصلی ترین راه‌های مقابله با چالش‌های موجود علیه مسلمانان، سرعت بخشد. بنابراین برای مقابله با این چالش‌ها، همکاری و هماهنگی مسلمانان و زمینه‌سازی برای انسجام مسلمانان در قالب هویت اسلامی در مقابل ظهور گفتمان‌های افراطی راست گرا ضروری است. کشورهای اسلامی و سازمان همکاری اسلامی برای مقابله با این موج شدید ضدیت با اسلام در اروپا و آمریکا، باید فراتر از بیانیه و اعتراض اقداماتی اثرگذار به ویژه در زمینه برجسته‌سازی خطرات راست افراطی نو در اروپا و پخش مستندات و آمار از خشونت‌های نژادی این جریان در سطح نظام بین الملل داشته باشند. آمارهایی که بیانگر رشد خطرناک راست افراطی هستند باید در اخبار و رسانه‌ها بیان شود و تجربه تلخ فاشیسم و نازیسم در همه زمینه‌ها به مخاطبان جهانی یادآوری شود.
حکیمه زعیم باشی
1. https://farhangemelal.icro.ir/news/11859
2. خیزش مجدد گفتمان راست افراطی در اروپا و تقابل با مسلمانان در عصر بیداری اسالم/فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی/ مهدی محمدنیا، محمود علیپور گرج/ زمستان 1400
3. تشدید اسلام‌هراسی در اروپا: عوامل و پیامدها(با تأکید بر نحوه بازنمایی رسانهای مسلمانان)/ نورالدین اکبری/ پژوهشنامه رسانه بینالملل/ سال ششم/ شماره اول/ بهار و تابستان 1400
4. https://farhangemelal.icro.ir/news/11859
5. خیزش مجدد گفتمان راست افراطی در اروپا و تقابل با مسلمانان در عصر بیداری اسالم/فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی/ مهدی محمدنیا، محمود علیپور گرج/ زمستان 1400
نظر
ارسال نظر برای این مطلب