دورتر شدن ریاض از واشنگتن، اینبار با نزدیکی به «مادورو»

سفر رئیس‌جمهوری ونزوئلا به عربستان برای نخستین بار از سال ۲۰۱۶ و توافق دو کشور برای پیشبرد همکاری‌ها در حوزه‌های استراتژیک درحالی انجام شده که این سومین گردهمایی دولت سعودی با مخالفان دولت آمریکا است.

روابط دیرینه دوجانبه میان ونزوئلا و عربستان سعودی مبتنی بر مشارکت آن‌ها در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بوده و نخستین نزدیکی روابط میان دو کشور در پایان دهه ۱۹۷۰ میلادی رخ داد. هوگو چاوز رهبر فقید ونزوئلا، مرحله جدیدی از همکاری، فراتر از حوزه نفتی و با تحکیم پیوندهای دوستی را کلید زد.

نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا روز سه شنبه پس از دیدار با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در صفحه توییتر خود نوشت: «من جلسه بسیار مثمر ثمر و سازنده‌ای را با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی برگزار کردم که در آن نقشه همکاری را بررسی کردیم و بر تعهد خود برای پیشبرد اقدامات تکمیلی در حوزه‌های مختلف استراتژیک به نفع هر دو کشور تاکید کردیم.»

طبق گزارش تارنمای ریاست جمهوری ونزوئلا، این سومین سفر مادورو به عربستان پس از سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ است. این سفر در آستانه سفر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا به ریاض انجام می‌شود.

عربستان و ونزوئلا، از سفارت‌خانه در پایتخت‌های دو کشور برخوردارند با این حال، روابط تجاری قابل توجهی ندارند. کاراکاس و ریاض به ترتیب با در اختیار داشتن بیش از ۳۰۰ و ۲۹۸ میلیارد بشکه نفت خام، دو کشور با بیشترین میزان ذخایر نفت در جهان هستند.

در کنار اهمیت روابط دوجانبه کاراکاس- ریاض، این سفر همچنین تقویت روابط ونزوئلا با کشورهای خاورمیانه را نشان می‌دهد. ایران و ونزوئلا مدت‌هاست در زمینه انرژی با یکدیگر همکاری دارند و اکنون در حال گسترش همکاری‌های خود به سایر زمینه‌ها هستند. ونزوئلا در ماه ژانویه (دی- بهمن) حدود یکهزار دستگاه خودرو از شرکت خودروسازی ایرانی سایپا دریافت کرد. ، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان، ماه بعد و در چارچوب یک سفر منطقه‌ای از ونزوئلا دیدن کرد.
دورتر شدن ریاض از واشنگتن، اینبار با نزدیکی به «مادورو»

فراتر از تاثیر سفر مادورو در روابط دوجانبه، دیدار رئیس‌جمهوری این کشور آمریکای لاتین از این کشور خاورمیانه را می‌توان آخرین نمونه از عزم عربستان برای برقراری روابط مطلوب با کشورهایی دانست که دارای روابط تیره با ایالات متحده هستند. عربستان سعودی در ماه مارس (اسفند ماه) و با میانجیگری چین، روابط دیپلماتیک خود با ایران را از سر گرفت براساس اخبار منتشر شده، امروز سفارت خانه های دو کشور بازگشایی خواهد شد. در ماه آوریل (اردیبهشت) نیز روابط عربستان و سوریه برقرار شد. عربستان سعودی هفته آینده نیز میزبان کنفرانس تجاری چین خواهد بود.

آمریکا فهرست متنوعی از تحریم‌ها از جمله تحریم شرکت دولتی نفت ونزوئلا  را علیه دولت مادورو اعمال کرده است. دولت جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا سال گذشته میلادی (۲۰۲۲) و در بحبوحه تحریم‌ها علیه منابع انرژی روسیه به دلیل جنگ اوکراین، و همچنین به بهانه تشویق دولت مادورو برای ادامه مذاکره با مخالفان، برخی تحریم‌های نفتی را کاهش داد. صنعت نفت ونزوئلا در سالهای اخیر، در شرایط بحران اقتصادی این کشور به موجب تحریم‌های شدید واشنگتن دچار آشفتگی شده است.

ریاض که در ماه‌های اخیر روابط خود با کشورهای هدف توطئه‌های واشنگتن و متحدانش را احیا و تقویت کرده، اعلام کرده است که از منافع ملی خود در جهانی که به طور فزاینده‌ای در چارچوب رقابت ابرقدرت‌ها تعریف می‌شود، دفاع می‌کند. کارشناسان خاطر نشان می‌کنند که دولت سعودی در عین حال، به دنبال سرمایه‌گذاری بین‌المللی برای پروژه‌های بزرگ توسعه، تقویت ثبات منطقه‌ای و بهبود وجهه خود در عرصه جهانی است.

در تحلیل رفتار سعودی‌ها میتوان به میزبانی این کشور در ماه گذشته و در چارچوب نشست اتحادیه عرب از ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین و میزبانی از یک مقام بلندپایه روسیه به فاصله چند روز از دیدار با زلنسکی اشاره کرد. تداوم روابط با یک متحد دولت‌های غربی از یک سو و دیدار با مقام کشوری تحت تحریم‌های غرب از سوی دیگر، در راستای سیاست ریاض برای صیانت از منافع ملی این کشور است. به این ترتیب، شاهد هستیم که دیپلماسی ریاض بیش از پیش از دیپلماسی آمریکا به عنوان متحد تاریخی این کشور مبنی بر اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی فاصله می‌گیرد.