دو کشور عربستان و امارات از گذشته رابطه متعادلی را به عنوان دو هم پیمان بزرگ در منطقه با یکدیگر داشته اند تا جایی که به شکل مشترک و البته با رعایت سلسله مراتب در پرونده های مختلف منطقه ورود کردند که در این بین مهم ترین پرونده مشترک دو طرف، جنگ یمن بود که به سرکردگی ابوظبی و ریاض تحت هدایت مستقیم آمریکا آغاز شد. [1]
از 9 سال گذشته تا کنون این دو کشور در جنگ یمن نقش‌های مختلفی داشتند و گاه این نقش‌‌ها میان دو طرف رد و بدل می شد. اما به تدریج دو کشوری که ابتدا برای تحقق هدف واحدی می جنگیدند، دو مسیر غالباً جدای از هم را ترسیم کردند که منشاء بروز و تشدید اختلافات میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی شد و در حال حاضر سرنوشت جنگ یمن به وجود این اختلافات گره خورده است. [2]
هر چند از زمان وقوع جنگ در یمن، عربستان و امارات، متحد یکدیگر بودند و ابوظبی به عنوان یکی از اعضای اصلی ائتلاف سعودی علیه یمن نقش آفرینی کرد اما با گذشت زمان شاهد آن بودیم که امارات با عربستان دچار اختلاف شدند. امارات برای یکسره سازی جنگ به ایجاد سازمان های متعدد نظامی در جنوب یمن دست زد و منافع خود را در ایجاد یک تیم سیاسی یمنی طرفدار خود در جنوب یمن و جزایر این کشور در تنگه استراتژیک باب المندب دید که این اقدام در پنج سال اخیر به پدیدار شدن شکاف میان این دو متحد انجامید و به جنگ میان طرفداران آنها منجر شد. [3]
در حالی که امارات از گروه « شورای انتقالی جنوب » در یمن با داعیه جدایی طلبی حمایت می‌کند، عربستان سعودی تلاش دارد ابتکار دیپلماتیک را به دست گرفته و تلاش های جدایی طلبانه را ناکام بگذارد.
بنابراین،اختلافات میان ریاض و ابوظبی در یمن طی سال های گذشته در درگیری های خونین و شدید شبه نظامیان وابسته به دو طرف در مناطق جنوبی خود را نشان داده است؛ درگیری هایی که از عوامل اصلی عدم توفیق ائتلاف سعودی در غلبه بر ارتش و انصارالله یمن محسوب می شود. [4]
در این بین شخصیت‌‌های رسانه ای و مطرح سعودی و اماراتی نیز در شبکه های اجتماعی به تبادل اتهامات متقابل در حوزه جنگ یمن مشغول هستند. شاید بتوان موضع « محمد آل زلفه » عضو سابق شورای مشورتی عربستان سعودی را بارزترین این حملات دانست؛ او در یک برنامه تلویزیونی گفت: « امارات تلاش دارد نقشی فراتر از حجم خود در یمن بازی کند و طرح ها و پروژه هایی در دست گرفته که فراتر از توان و قابلیت‌هایش است» و متقابلا عبدالخالق عبدالله مشاور بن زاید در توئیتی تصریح کرد که حفظ وحدت یمن از محور های مد نظر ائتلاف در جنگ یمن نبوده است.[5]
مسئله یمن شاید مهمترین اختلاف میان ریاض و ابوظبی باشد اما همانطور که شواهد نشان می دهد شکاف به وجود آمده میان این دو متحد فراتر از جنگ یمن است. در حال حاضر اختلافات مرزی میان دو کشور در میدان نفتی شیبه شکل گرفته است . در سیاست های منطقه ای و پرونده های اقتصادی و ... نیز وضعیت به همین شکل بوده و روابط عربستان و امارات در حالتی بین رقابت و اختلاف دنبال شده است؛ به ویژه بعد از جاه طلبی های امارات برای افزایش نفوذ منطقه ای خود و پیشی گرفتن از عربستان در پرونده های مختلف. به همین دلیل بسیاری معتقدند که ایجاد یک اتحاد راهبردی منسجم میان ریاض و ابوظبی بسیار دشوار است. چرا که ریشه اختلافات عربستان و امارات به ماهیت روابط عربی - عربی بر می‌گردد؛ جایی که این روابط اساساً متکی به ائتلاف های مرحله ای و تاکتیکی بوده و هرگز وارد مرحله ائتلاف های راهبردی مبنی بر تبادل منافع و تعهد متقابل نشده است. این دو خاندان سلطنتی که تقریبا یک دهه را صرف صعود به قله های جهان عرب کردند، اکنون بر سر اینکه کدام یک در خاورمیانه دست برتر را دارد ، درگیر هستند و این مقوله فرایند پایان دادن به جنگ یمن را دشوارتر کرده است. [6]
مرضیه شریفی
[1] https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/03/06/2902211
[2] https://www.farsnews.ir/news/14020529000887/
[3] https://spnfa.ir/20230802/17121308/
[4] https://www.farsnews.ir/news/14020529000540
[5] https://www.jahannews.com/news/848103
نظر
ارسال نظر برای این مطلب