هم‌زمان که مجاهدین طالبان به دروازه‌های کابل نزدیک می‌شدند، اضطراب عجیب‌وغریبی در دل برخی از عوامل وابسته به سفارتخانه‌های غربی در این شهر افتاد؛ آن‌ها گمان می‌کردند که به‌محض تشکیل امارت اسلامی این افراد به جرم خیانت به کشور محاکمه شده و سرنوشت تلخی در انتظارشان است.
از زمان اشغال افغانستان توسط آمریکایی‌ها نزدیک به ۲۰ هزار افغانی به‌صورت مستقیم با تروریست‌های سنتکام و نیروهای ناتو همکاری کرده و حالا با فرار آن‌ها از این کشور این افراد در حالت بلاتکلیفی به سر می‌برند.
آسوشیتدپرس ماه قبل در گزارشی در شرح زندگی این افراد نوشته است: مترجمان و همکاران ارتش آمریکا نگران هستند که با خروج نیروهای خارجی از این کشور آن‌ها یا توسط طالبان محاکمه شوند؛ یا آنکه گرفتار خشم مردم افغانستان شده و جانشان به خطر افتد. یکی از این مترجمان گفته است که مردم به ما می‌گویند برادران ناتنی شما فرار کرده و تنهایتان گذاشته‌اند.
البته سخنگوی طالبان اعلام کرده که مترجمان و نیروهای همکار با متجاوزین از امنیت برخوردار بوده و امان‌نامه خواهند گرفت، اما این دسته افراد به‌خوبی می‌دانند که نفرت عمومی از آن‌ها آن‌چنان شدید است که نمی‌توانند به‌آسانی در میان افغان‌ها تردد کرده یا به زندگی عادی مشغول باشند.
اخیراً آنتونی بلینکین وزیر خارجه آمریکا از دولت‌های کویت و ازبکستان خواسته است تا دریکی از پایگاه‌های نظامی برای این افراد و خانواده‌هایشان کمپی را در نظر بگیرند؛ پاسخ این دو کشور به درخواست آمریکایی‌ها منفی بوده است! البته این فقط مترجمان آمریکایی نیستند که به دنبال مکانی برای پناهندگی می‌گردند، درحالی‌که اشرف غنی در مکان نامشخص مخفی‌شده است، همکاران و اعضای دولت او نیز یک‌به‌یک آواره پاکستان؛ تاجیکستان یا یکی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده‌اند.
روز گذشته مریم سما نماینده سابق شهر کابل در وسلی جرگه (پارلمان) به دبی پناهنده شد. او پس از ورود به امارات اطلاعات ارتش پاکستان را به همکاری با طالبان در تصرف افغانستان متهم کرد. مریم سما ازجمله فعالان سیاسی افغان تبار است که در طی سال‌های اخیر با مواضع ضد ایرانی توانسته نامش را در میان رسانه‌های داخلی و خارجی در افغانستان مطرح کند. در دو سال گذشته خانم نماینده هر از چند گاهی با چراغ سبز واشنگتن به یک شبکه فارسی‌زبان آمده و با ادبیاتی غیر دیپلماتیک و طلبکارانه سعی می‌کرد بذر کینه میان ایرانیان و مردم افغانستان بکارد.
«مریم سما» متولد سال ۱۳۷۲ در شهر مشهد است، او در یک خانواده پناه‌جو و پرجمعیت به دنیا آمده و بنا به روایتی تا سال ۱۳۸۲ در ایران زندگی کرده است. سما آن‌چنان نفرتی نسبت به زادگاهش در ایران دارد که در زندگینامه‌اش که برای انتخابات مجلس افغانستان از خود منتشر کرده حاضر به آوردن نام ایران نیست و از کشورمان به‌عنوان «کشور بیگانه» یاد می‌کند. مریم سما در ۱۰ سالگی به افغانستان بازمی‌گردد و به ادعای خودش از ۱۲ سالگی مشغول کار روزنامه‌نگاری شده است. سما در خاطرات خود نوشته است که آرزو داشته بیرق دارد نفرت مردم افغانستان از ایرانی‌ها شود!
مریم سما نهایتاً پس از گرفتن لیسانس مدیریت از دانشگاه هرات وارد تلویزیون طلوع می‌شود. تلویزیون طلوع رسانه‌ای خصوصی متعلق به سعد محسنی تاجر افغان تبار متولد بریتانیا و بزرگ‌شده استرالیا است که در محافل افغان به نزدیکی با سفارت آمریکا در کابل شناخته می‌شود.
از اواخر سال ۲۰۱۷ مریم سما به یک باره از یک روزنامه نگار محلی و ساده به یک سیاست مدار تبدیل شده و نامزد انتخابات پارلمانی در افغانستان می گردد. سما در سال‌های منتهی به ۲۰۱۸ با انتشار توییت‌های به زبان انگلیسی تلاش وافری برای جلب نظر آمریکایی‌ها می‌کند. او حتی خبر کاندیداتوری‌اش برای انتخابات را نیز به انگلیسی اعلام می‌کند. سما در انتخابات سال ۲۰۱۸ ادعا می‌کند دانشجوی لیسانس روابط بین‌الملل در دانشگاهی خصوصی در کابل است (دانشگاهی که هیچ نشان دقیقی از آن داده نمی‌شود) این ماجرا به یک جنجال سیاسی در رسانه‌های افغان تبدیل می‌شود. اما سما با مشاوره آمریکایی‌ها همچنان به انگلیسی توییت کرده؛ درحالی‌که توان یک جمله صحبت به انگلیسی نیز ندارد.
در انتخابات پارلمانی افغانستان نام مریم سما در لیست جناح اصلاح‌طلب (غرب‌گرا) منسوب به ارگ ریاست جمهوری و با شعار «به عقب برنمی‌گردیم» نوشته می‌شود. در انتخابات آن سال مریم سما با کمک سفارت آمریکا و بریتانیا تنها ۱۲۵۵ رأی می‌آورد؛ اما به علت عدم استقبال مردم از انتخابات این چهره ضد ایرانی پایش به پارلمان باز می‌شود.
در این انتخابات دولت با دست بردن در آرا و مهندسی آن مضحک‌ترین انتخابات قرن را برگزار می‌کند. لطیف پدرام از رهبران سابق جهادی و رقیب غنی در انتخابات در وصف این تقلب سازمان‌یافته آن را به سیاه‌ترین انتخابات برگزارشده در جهان تشبیه می‌کند. درباز شماری آرا، ۳۰ درصد از مجموع آرا مفقودشده و بسیاری دیگر از آرا جابجا می‌شود. دراین‌ بین آرای مریم سما هم که در ابتدا تنها ۵۵۴ رأی بود ناگهان به ۱۲۵۵ رأی افزایش می‌یابد و بدین ترتیب او به پارلمان راه پیدا می‌کند.
سال ۲۰۱۹ سالی جنجالی برای سما است چراکه یک کانال تلویزیونی فیلم‌های خصوصی او را منتشر می‌کند؛ پس‌ازآن تلاش او برای دیده شدن در مجلس ره به‌جایی نمی‌برد. حتی با درخواستش برای عضویت در کمیسیون پیگیری ۵۴۶ مورد تجاوز جنسی به کودکان در ولایت لوگر نیز مخالفت می‌شود.
سال ۲۰۲۰ درحالی‌که سما در بایکوت رسانه‌ای به سر می‌برد با کمک دولت اشرف غنی دوباره نامش بر سر زبان‌ها افتاد. در آن سال درحالی‌که دیوان بین‌المللی لاهه پرونده جنایت جنگی توسط ارتش آمریکا در افغانستان را بازکرده است، مریم سما با کمک دولت با جعل چند سند و یک فیلم ادعا می‌کنند مرزبانی ایران چند پناه‌جو را در رودخانه مرزی غرق کرده است. این حادثه ساختگی به یک جنگ روانی ضد ایرانی در کابل تبدیل‌شده و سما به‌عنوان بیرق‌دار ماجرا با مصاحبه‌های سریالی با رسانه‌ها بر این شایعه دامن می‌زند. اشرف غنی با هدایت اطلاعاتی سما او را در کارزار تبلیغاتی علیه تهران حمایت و هدایت می‌کند.
مریم سما در سخنرانی‌های خود به‌جای انگشت گذاشتن به روی ۲۰ سال تجاوز آمریکایی‌ها به خاک افغانستان به‌گونه‌ای صحنه‌آرایی می‌کند که گویی مسئول سال‌ها زجر و عقب‌ماندگی آن کشور جمهوری اسلامی ایران است! سما در هماهنگی با نمایندگان نزدیک به دولت در تمام مدتی حضور در پارلمان با نطق‌های ضد ایرانی سعی می‌کند میان دو کشور با رابطه عاطفی و تاریخی شکاف ایجاد کرده و با برگزاری چند تجمع کوچک در برابر سفارت ایران افکار عمومی را علیه تهران بسیج کند. او به‌جای قدردانی از سال‌ها میهمان‌داری جمهوری اسلامی ایران از پناه‌جویان افغانی کشورمان را متهم به نژادپرستی و برده‌داری می‌کند!
مریم سما بخشی از پروژه فرهنگی عادی‌سازی تجاوز دولت‌های غربی به کشورهای درحال‌توسعه است، سرنوشت سما در آینده‌ای نزدیک بی‌شباهت به احمد چلبی؛ همام حمودی، سامرایی و بسیاری از شیفتگان به ارتش آمریکا نیست، احمد چلبی سیاست‌مدار عراقی که به سمپاتی شدید به واشنگتن معروف است در خاطرات خود می‌نویسد: نماینده سیا به ما گفته بود که آمریکا همواره حامی شما خواهد بود، اما بعدها فهمیدم آن‌ها هیچ‌گاه و در هیچ شرایطی وفا ندارند!
به‌زودی پرونده سما، شاهپور حسن‌زوی، کرام الدین رضازاده و سایر عوامل اقدام علیه مقاومت مردمی منطقه در میان مردم افغانستان بسته می‌شود، درحالی‌که هیمنه ارتش آمریکا فروریخته و آن‌ها در تاریکی شب از افغانستان فرار می‌کنند. بسیاری از شیفتگان اقدام بشردوستانه و قدرت نظامی آمریکا در کوه‌های اطراف کابل به دنبال یک سرپناه برای خود می‌گردند؛ آمریکایی‌ها حتی حاضر نشده‌اند که مزدورانشان را با خود سوار یک هواپیما کرده و با خود ببرند!