حکیمه زعیم باشی

در تاریخ 26 مارس 2024 فؤاد حسین و آنتونی بلینکن وزرای خارجه آمریکا و عراق در واشنگتن با یکدیگر دیدار داشتند و یکی از محورهای این دیدار آماده‌سازی‌ برای سفر السودانی و دیدار با جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در 15 آوریل بود.

این دومین دعوت آمریکا برای السودانی است. دعوت اول در سپتامبر 2023 انجام شد اما با توجه به اتفاقات 7 اکتبر و پس از آن موضع گروه‌های مقاومت در عراق که مورد حمایت سیاسی چارچوب هماهنگی شیعی هستند، این دعوت اجرایی نشد. [1]

السودانی در شرایطی این سفر را انجام می‌دهد که مانند سفر الکاظمی نخست‌وزیر پیشین عراق به واشنگتن همزمان با دوره مبارزات انتخاباتی رؤسای‌جمهور آمریکا می‌باشد و به همین علت به نظر می‌رسد نمی‌توان انتظار پیشرفت تعیین کننده ای را در روابط بین دو کشور در تمام زمینه‌ها داشت اما با این حال می‌تواند برای دو طرف پیامدها و نتایجی را در برداشته باشد.

انتظار می رود از سوی طرف عراقی موضوعاتی چون پایان دادن به نقش ائتلاف بین‌المللی، وضعیت نیروهای امریکایی و تعیین جدول زمانی برای خروج این نیروها از عراق، روابط بغداد و اربیل، وضعیت حقوق بشر، پرونده تحریم‌های امریکا علیه شخصیت‌ها و بانک‌های عراقی مورد بحث قرار گیرد.

پرونده‌های اولویت‌دار السودانی در کاخ سفید، پرونده امنیتی و نظامی، پرونده اقتصادی و امنیتی است همچنین تحولات منطقه در سایه جنگ غزه و تاکید بر موضع بغداد در لزوم توقف جنگ خواهد بود چرا که تداوم این جنگ پیامدها و خطر گسترش دایره درگیری‌ها را به دنبال دارد.[2]

تعداد دقیق نیروهای آمریکایی در عراق به‌طور دقیق مشخص نیست اما گفته‌می‌شود این تعداد 2500 نیرو می‌باشد. خواسته طرف عراقی در این خصوص اخراج این نیروهاست و در زمان دولت الکاظمی با وجود کاهش این تعداد به عدد یاد شده اما صرفاً نام این نیروها از نظامی به مستشاری تغییر پیدا کرد. این در حالی است که دولت عراق و احزاب حامی آن در چارچوب هماهنگی خواهان خروج این نیروها به‌طور کامل یا کاهش آن به تعداد معقول هستند و بر همین اساس به نظر می‌رسد مأموریت اول السودانی در این سفر در این زمینه باشد؛ موضوعی که آمریکا با دستاویز کردن بهانه داعش تلاش می‌کند آن را به تعویق اندازد و سفیر آمریکا در عراق هم در گفتگویی اظهار داشته که: داعش همچنان برای عراق خطرآفرین است بنابراین ائتلاف بین المللی مأموریتش به پایان نرسیده‌است.

مسئله بعد روابط اقتصادی عراق و ایران و معافیت‌های واردات برق و گاز و موضوع تحریم‌های بانکی عراقی‌ها به‌دلیل روابط ارزی با ایران است. در این باره معافیت‌های مرتبط با خرید برق از ایران به‌مدت 120 روزه است و تاکنون آمریکایی‌ها این موضوع را 21 بار تمدید کرده‌اند و این مورد از سال 2018 آغاز شده و تا به امروز ادامه داشته است. به باور کارشناسان آمریکا به‌طور کل خواهان قطع روابط عراق با ایران در زمینه واردات برق می‌باشد اما در مقابل به‌دلایل مختلف فنی و اقتصادی کاهش میزان وابستگی عراق به برق ایران ممکن است اما قطع این وابستگی ممکن نیست. همچنین احتمال دارد موضوع برخی از مجازات‌های مالی وزارت خزانه داری آمریکا علیه برخی بانک‌های عراق مطرح شود زیرا برای نمونه در یک مورد آمریکا 14 بانک عراقی را از دسترسی به ارز دولتی محروم کرده بود و در این زمینه به نظر می‌آید السودانی تلاش خواهد کرد تشدید آمریکا از نظر نظارت ارزی بر عراق را کاهش دهد.[3]

آمریکا نیز از این سفر به دنبال امتیازاتی خواهد بود که بنظر می رسد یکی از مسائلی که آمریکا درصدد توجیه و تداوم آن است مسئله حضور مستشاران نظامی خود در عراق است. چرا که بعد از حمله داعش به سالن کنسرت در روسیه مقامات آمریکایی مسئله داعش را بیش از پیش پررنگ کردند. موضوع دیگری که به احتمال زیاد آمریکایی‌ها مطرح خواهند کرد مسئله تعامل عراق با ایران و میانجیگری برای حل مسائل رژیم صهیونیستی و محور مقاومت است. با توجه به اینکه مقاومت عراق نیز در طی جنگ غزه اقداماتی را علیه رژیم صهیونیستی انجام داده است. بنابراین در مورد محور مقاومت بنظر نمی‌رسد که عراق بتواند وساطتت کند چرا که با حمله اخیر رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق معادلات پیچیده شده است.

در واقع بنظر می‌رسد سفر السودانی بیشتر می‌تواند در سطح داخلی و برای کشورعراق پیامدهایی به دنبال داشته باشد و در سطح منطقه و محور مقاومت با توجه به اهداف واشنگتن و محور مقاومت که کاملاً متضاد هستند تاثیری ندارد حتی برای مقاومت عراق هم نمی‌تواند تاثیرگذار باشد. در نهایت باید دید السودانی می‌تواند مهمترین مسئله کشورش را که حضور نظامیان آمریکایی و نقض همیشگی حاکمیت و استقلال این کشور توسط آمریکایی‌ها است را حل کند و آمریکایی‌ها را برای خروج از عراق قانع کند یا آمریکایی‌ها او را برای ماندن قانع خواهند کرد؟


1. جولة حوار رابعة بين بغداد وواشنطن بشأن الانسحاب العسكري / https://www.alaraby.co.uk/politics

2. https://fa.shafaqna.com/news/1765587

3. سفر قریب الوقوع السودانی به ایالات متحده؛ اهداف و پیامدهای احتمالی آن / https://iraqstudy.com/politics