شکاف اجتماعی در افکار عمومی و ساختار اسرائیل

شکاف اجتماعی همواره در رژیم صهیونیستی وجود داشته است اما اخیراً با بروز اعتراضات و افزایش و ادامه دار شدن اعتراضات در سرزمین‌های اشغالی اکنون این شکاف به حدی رسیده که مشاوران نتانیاهو در این زمینه به او هشدار جدی داده‌اند.
هر چه می‌گذرد بر میزان و شدت اختلافات و درگیرهای داخلی میان صهیونیست ها افزوده می شود. شرایط سرزمین های اشغالی اکنون در وضعیتی است که دیگر نمی‌توان به آن صرفاً اعتراضات و مخالفت علیه نتانیاهو و دولت وی گفت، با شرایط فعلی، صحبت از رسیدن به آستانه جنگ داخلی میان صهیونیست‌ها در سرزمین های اشغالی است.
نظر مردم ساکن اراضی اشغالی  در مورد اصلی‌ترین تهدید کنونی جامعه صهیونیستی این گونه است:  29 درصد گفته‌اند تهدید اصلی تهدیدات امنیتی، 19 درصد جنایت و عدم امنیت شخصی، 16 درصد تغییر ماهیت رژیم و 13 درصد روابط یهودی و اعراب را گزینه اصلی تهدید انتخاب کردند. در پایین این جدول روابط دین و دولت با 11 درصد و بحث ادغام حریدی‌ها در بازار کار با 3 درصد قرار دارد.
در این خصوص موضع سیاسی افراد تأثیر مشخصی بر انتخاب مسائل نگران کننده دارد 44 درصد حامیان جناح راست تهدیدات امنیتی را برگزیده‌اند و در مقابل، 51 درصد حامیان احزاب میانه و چپ بحث تغییرات در ماهیت رژیم را گزینه نگران کننده می‌دانند.
همچنین با توجه به شکاف روزافزون در افکار عمومی، اخیرا ایده تقسیم اسرائیل به دو دولت در بخش خاصی از مردم مطرح شده است: یکی دولت یهودا که رنگ سنتی-ملی خواهد داشت و دیگری دولت اسرائیل که ماهیتی سکولار، مدرن و بیشتر غربی خواهد داشت.
در پاسخ به این پرسش که آیا موافق این ایده هستید یا مخالف؟ 62 درصد مخالف و کمتر از 16 درصد از آن حمایت می‌کنند. از نظر تقسیم بندی سیاسی، تصویر بسیار واضح تر است.در میان حامیان ائتلاف، 74 درصد مخالف انشعاب هستند و تنها 8 درصد از آن حمایت می کنند. اما در میان رای دهندگان اپوزیسیون، 56 درصد مخالف و 25 درصد موافق هستند.
در پاسخ به این پرسش که ترجیح می‌دهید در کدام دولت زندگی کنید؟ 46 درصد اسرائیل سکولار-لیبرال را ترجیح می‌دهند. فقط حدود 30 درصد ترجیح می دهند در یهودا سنتی-ملی زندگی کنند. اما در تقسیم بندی سیاسی، تنها حدود 17 درصد از رای دهندگان ائتلاف، اسرائیل را انتخاب می‌کنند و 55 درصد از آنها زندگی در یهودا سنتی و یهودی را ترجیح می‌دهند. در میان حامیان احزاب اپوزیسون نیز 88.8 درصد می‌خواهند در اسرائیل لیبرال زندگی کنند، تنها 3 درصد یهودا را انتخاب میکنند.
از طرف دیگر در یک نظرسنجی مشخص شد 46 درصد از حامیان اصلاحات قانونی میگویند که بحران مذکور آنها را از آنچه از اسرائیل انتظار می‌رود، ناامید کرده است. 43 درصد می‌گویند این بحران آنها را تشویق می‌کند تا برای وجهه اسرائیل مبارزه کنند. در عین حال 97 درصد از ساکنان یهودی می‌خواهند اسرائیل یک کشور یهودی باشد. «مؤسسه سیاستگذاری مردم یهود» مدعی است تصویر افراطی شهروندان از یکدیگر درست نیست. واقعیت این در این خصوص است که اکثریت بزرگی میخواهند اسرائیل یک کشور یهودی و دموکراتیک باشد.
این مطالعه نشان میدهد 97 درصد یهودیان میخواهند اسرائیل یهودی باشد. 92 درصد میخواهند دولت اسرائیل آزادی مذهب را تضمین کند، 88 درصد میخواهند دولت اسرائیل حقوق اجتماعی و سیاسی برابر برای همه شهروندان خود حفظ کند. این مؤسسه همچنین ادعا دارد تقریبا نیمی از اعراب ( 44 ٪) از اسرائیل به عنوان یک کشور یهودی حمایت میکنند یا می‌گویند برایشان مهم نیست که اسرائیل یک کشور یهودی است یا نه.
اما حقیقت آن است که، نسبت مشابهی (  46 درصد) از پاسخ دهندگان عرب می گویند ترجیح می‌دهند اسرائیل یک کشور یهودی نباشد یا مخالف یهودی بودن اسرائیل هستند. در یکسال اخیر دو قطبی شدن بین افراد سکولار و افراطی ارتدوکس و مذهبیافزایش یافته است. این مطالعه نشان می‌دهد نسبت بالایی از سکولارها معتقدند و به این اجبار از 1 تا 10 ، نمره 7 می‌دهند. در طرف مقابل یهودیان افراط گرا نیز به اجبار اعمال شده از سوی سکولارها نمره 7 میدهند!

یکی از موضوعات مهم دیگر در هفته‌هایی که گذشت بحث عدم واکنش و موضعگیری اعراب ساکن اراضی اشغالی به لایحه اصلاحات قضائی است. آنها نه در اعتراضات شرکت کرده‌اند و نه از آن حمایت کرده‌اند. در حالی که 21 درصد جمعیت اسرائیل را اعراب تشکیل می‌دهند و چنین لایحه‌ای زندگی آنها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. سکوت آنها در حوزه جامعه شناسی سیاسی قابل تأمل است. همانطور که مشارکت گسترده جمعیت یک کشور در انتخابات به معنای نیازمندی آن جامعه به لزوم تغییرات است، عدم واکنش به تحولات سیاسی و اجتماعی نیز یک زنگ خطر محسوب میشود. اعراب بر این باورند این رژیم صرفاً یک رژیم یهودی است و آنها در هر صورت اقلیت باقی میمانند. همچنین تمایلی ندارند در تجمعاتی باشند که زیر سایه نمادهای یهودی- صهیونیستی قرار بگیرند، ضمن اینکه 46 درصد اعراب اعلام کرده‌اند ترجیح می‌دهند اسرائیل یک کشور یهودی نباشد یا مخالف یهودی بودن اسرائیل هستند. لذا این وضعیت به معنای وجود گسل اجتماعی بزرگی در اسرائیل است. در این میان افزایش سیاست‌های محدودکننده از سوی کابینه به ویژه وزرای راست افراطی مانند بن گویر و اسموتریچ و همچنین برخوردهای شدید ارتش در کرانه باختری با فلسطینی‌ها می‌تواند زمینه ساز بروز احساسات اعراب اراضی اشغالی شود که در حال حاضر هم احساس افرادی مطرود را دارند.

1. https://www.mashreghnews.ir/news/147533

2. https://www.globes.co.il/news/article.aspx?did=1001442742

3. https://www.kan.org.il/item/?itemId=149129

4. https://www.makorrishon.co.il/news/597897/