940
تحولات اخیر در اوکراین، ترامپ را برآن داشته است تا برای چندمین بار طرحی چندوجهی و با حفظ منافع خود و در راستای پایان جنگ به روی میز مذاکره با کیف قرار دهد. اوکراین در بیانیهای تائید کرده است که زلنسکی پیشنویس طرح پیشنهادی جدید صلح را از ایالاتمتحده دریافت کرده اما زلنسکی هنوز محتوای این پیشنهاد را فاش نکرده است.
بنابه گزارشها پیشازاین، در 20نوامبر، اولکسی هونچارنکو، نماینده مجلس اوکراین، طرح صلح ایالاتمتحده را منتشر کرده بود. این طرح 28مادهای خواستار آن است که اوکراین عضویت خود در ناتو را رها کند، از جمهوریهای دونتسک و لوهانسک خارج شود و جایگاه خود را بهعنوان یک کشور غیرهستهای تثبیت کند. مفاد این طرح بعدتر توسط رسانههای غربی منتشر شد.[1]
درعینحال برخی منابع روسی ضمن بررسی دیدگاه مسکو در این خصوص بهبیان مواضع ولادیمیر پوتین درباره این طرح پرداختهاند. بهبیان وی «هنوز طرح پیشنهادی آمریکا بهطور مفصل با مسکو موردبحث قرار نگرفته است، اما میتواند بهعنوان مبنایی برای حلوفصل مناقشات باشد».[2]
به باور پوتین اوکراین و متحدان اروپاییاش هنوز در توهم تحمیل شکست استراتژیک به روسیه در میدان نبرد هستند و بدین سبب با آن مخالفت خواهند کرد.[3]
بااینحال به نظر میرسد خواستههای دیرینه مسکو در این طرح تکرار شده و برمبنای آن کییف مجبور به اعطای چندین امتیاز خواهد شد.[4]
درمقابل این طرح پیشنهادی شامل بندهای است که نه تنها برای اوکراین بلکه از جهاتی نیز برای روسیه قابلقبول نخواهد بود. یکی از آن مباحث بحثبرانگیز که چالش و اصطکاکی دوطرفه را دربردارد تشکیل ارتش ۶۰۰هزارنفری اوکراین میباشد. مبحثی محدودکننده برای اوکراین در جهت کاهش تعداد نیروها از ۱میلیون نفر به ۶۰۰هزار نفر که نهایتاً در شرایط فعلی منجر به آسیبپذیری بیشتر در برابر روسیه و تهدیدات آتی خواهد شد. درعینحال درزمینه کاهش نفرات ارتش اوکراین، روسیه قبلاً خواستار کاهش تعداد نفرات ارتش اوکراین به زیر ۱۰۰هزار سرباز شده بود. چراکه همچنان تعداد ۶۰۰ هزارنفری این ارتش برای روسیه قابلقبول نخواهد بود و همین عامل میتواند برای امنیت روسیه خطرآفرین باشد.[5]
لذا نه تنها به لحاظ عقلی روسیه چنین چیزی را نخواهد پذیرفت، بلکه به لحاظ عملی نیز اوکراین بودجه و ساختار لازم برای نگهداشت چنین نیرویی را ندارد. بهیاد داریم در طی چندین سال مناقشه با روسیه ظرفیتهای مالی و اقتصادی اوکراین بهشدت کاهشیافته و ظرفیتهای انسانی نیز به دلیل شرایط سخت زندگی، کار و محیط به دلیل مهاجرت و یا حتی تلفات جنگی رو به کاهش است. به باور کارشناسان بزرگترین مهاجرتها در اوکراین بعد از جنگ جهانی دوم در طی این چند سال اخیر بوده است.[6]
از نگاهی دیگر اوکراین در شرایط بحرانی فعلی به لحاظ عملی نیز جمعیت و توان انسانی کافی ندارد. طبق گزارش تحلیلگران تخمین زدهشده است که، حدود ۵.۳ میلیون نفر در داخل اوکراین آواره شده و مجموعاً نزدیک به ۷ میلیون نفر به خارج از کشور مهاجرت نمودهاند که فقط ۴ میلیون نفر آنها به اتحادیه اروپا گریختهاند. این بدانمعناست که جنگ، بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از کل جمعیت اوکراین را در داخل و خارج آواره کرده است.[7]
پس میتوان بهسادگی از منظر دموگرافی و جمعیتی دریافت که چنین پیشنهادی برای طرفین غیرقابلپذیرش بوده و فراتر از خطوط قرمز کیف و مسکو میباشد. ضمن اینکه در مقابل، ضمانتی از سوی آمریکا در جهت حفظ منافع اوکراین در این زمینه مطرح نگردیده است و همین آسیبپذیری میتواند وابستگی این کشور به غرب و آمریکا را دوچندان کند.
در ادامه این طرح موضوع ممنوعیت عضویت اوکراین در ناتو و نیز به رسمیت شناختن کریمه و مناطق دونتسک و لوهانسک بهعنوان روسیه دوفاکتو، که همچنان بهعنوان مناطقی که حاکمیت بر آنها برای هر دو کشور بسیار حیاتی ارزیابی میگردد و هنوز هر دو کشور بر سر این مناطق سخت در جنگ و کشمکش هستند، بسیار مبهم باقیمانده است.
از سوی دیگر ضربالاجلهای تعیینشده آمریکا برای تائید چارچوب ۲۸بندی و فشار ترامپ به زلنسکی جهت تأیید سریعتر آن بهواقع غیرممکن میباشد. زیرا با نگاهی به کلیت این طرح از جانب آمریکا که طبق آن، اوکراین باید بخشهای بیشتری از قلمرو خود را واگذار کند، اندازه ارتش خود را کاهش دهد و برای همیشه امید به پیوستن به ناتو را کنار بگذارد بهنوعی نشدنی توصیفشده و حتی مقامهای اروپایی و اوکراینی این طرح را «یکطرفه و مطلوب مسکو» و «نسخهای برای تشویق حملات بیشتر روسیه» توصیف کردهاند که خود دال بر پیگیری منافع آمریکا و منافات با منافع اروپا میباشد.
در اینجا لازم به ذکر است به نقل از برخی منابع مطلع که مدعی ارائه پیشنهاد ترامپ برای استفاده از حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از داراییهای مسدودشده روسیه در اروپا و در جهت اختصاص به بازسازی در اوکراین که گفتهشده پنجاهدرصد از سود این مبلغ به آمریکا تعلق میگیرد[8]
موجب بروز برخی مباحث بحثبرانگیز در محافل سیاسی شده است. به گزارش فایننشال تایمز، برمبنای این طرح که با اعطای کمک نقدی و وام توسعهای برای بازسازی اوکراین که آن را به پروژههای تجاری آمریکایی اختصاص دهد، برای کشورهای اروپایی ناخوشایند خواهد بود و مسلماً اروپا چنین طرحی را غیرقابلتصور خواهد دانست.[9]
همین مطلب گواه اهداف سودجویانه و زورگویانه آمریکا بوده و برای طرفین و حتی حامیان اروپایی اوکراین مفاد آن غیرقابل اجرا و مبهم بوده و مسلماً با اجرای این طرح ماهها کشمکش را شاهد خواهیم بود.
درمجموع با بررسی مفاد این طرح یکجانبه از سوی آمریکا و عکسالعملهای متقابل دو کشور میتوان نتیجه گرفت این پیشنهاد صرفاً در جهت منافع اقتصادی آمریکا مطرح گردیده نه حمایت از صلح در جهان و پایان جنگ اوکراین و درعینحال با خطوط قرمز کییف و مسکو منافات داشته و ضمن ایجاد اصطکاک دوطرفه بیشتر منجر به بروز بحرانی تازه در دل این منطقه خواهد شد.
نویسنده : نوید دانشور
[1] https://www.rbc.ru/politics/22/11/2025/692197ce9a794763ed8638ba
[2] https://ria.ru/20251121/putin-2056705107.html
[3] https://www.gazeta.ru/politics/news/2025/11/21/27240559.shtml
[4]https://parsi.euronews.com/2025/11/20/zelenskys-office-confirmed-ukraine-has-received-a-draft-peace-plan-from-the-united-state
[5] https://www.reuters.com/world/us-peace-plan-contains-unpalatable-proposals-both-ukraine-russia-2025-11-21
[6] https://www.ilo.org/resource/news/how-did-war-impact-ukrainian-labour-market
[7] https://joint-research-centre.ec.europa.eu/jrc-news-and-updates/war-exacerbates-ukraines-population-decline-new-report-shows-2023-03-08_en
[8] https://www.aljazeera.com/news/2025/11/21/trumps-28-point-u
kraine-plan-in-full-what-it-means-could-it-work
[9] https://www.rbc.ru/politics/21/11/2025/6920bf019a79475099d7134c
نظر
ارسال نظر برای این مطلب