نشستی جانبی به میزبانی ونزوئلا در حاشیه هفتاد و هشتمین نشست مجمع عمومی در سازمان ملل متحد مورخ ۳۰ شهریور (۲۱ سپتامبر ۲۰۲۳) در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شد.

در این نشست با موضوع «رونمایی از نقشه ژئوپلیتیک تحریم ها» وزیر خارجه ونزوئلا، معاونین وی، وزیر خارجه نیکاراگوئه، معاون وزیر خارجه کوبا، رئیس نمایندگی های روسیه و اریتره، معاون نمایندگی بلاروس، هماهنگ کننده سیاسی نمایندگی چین، دستیار وزیر و مدیرکل آمریکای وزارت امورخارجه کشورمان شرکت کرده و به ارائه سخنرانی پرداختند.

در بخشی از نشست خانم النا دوهان، «گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر در خصوص تأثیر منفی اقدامات قهری یکجانبه بر برخورداری از حقوق بشر» به صورت مجازی در نشست حضور یافت و سخنرانی کرد.

شرکت کنندگان در نشست، اعمال غیرقانونی اقدامات قهری یکجانبه از سوی ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورها را محکوم کردند و تحریم ها را به مثابه جنگی اقتصادی، اهرم فشار بر کشورها، سلاح کشتار جمعی، جنایت علیه بشریت و نقض کننده منشور ملل متحد معرفی کردند که حقوق بشر افراد یک ملت را از حق توسعه تا حق برخورداری از سلامت و حق حیات و غیره را نقض می کنند.

شرکت کنندگان تاکید کردند که اقدامات قهری یکجانبه، تحریم های ثانویه و انطباق بیش از حد (over-compliance) تحربم ها باعث می شود تلاش کشورها در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار با مانع مواجه شده و بر حوزه های متعدد از بهداشت و دارو تا حمل و نقل، دسترسی به تکنولوژی و آموزش اثر منفی داشته باشد.

حاضران  بر لزوم پایان دادن بدون شرط و فوری تحریم ها و بر اهمیت مستند سازی تأثیرات منفی تحریم ها بر جنبه های مختلف حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره تأکید کردند. پاسخگو کردن کشورهای تحریم کننده نیز از جمله موضوعات مورد اشاره بود.

معاون وزیر خارجه کوبا بر غیرقانونی بودن تحریم ها تأکید کرد و افزود بیش از 30 کشور تحت تحریم هستند و باید مطالعات و دانش این حوزه و تأثیرات منفی تحریم ها بر کشورهای متأثر را به شکلی نظام مند جمع آوری کرد.

سفیر روسیه اعلام کرد که طی سالهای گذشته تصمیمی مبنی بر منع استفاده از سلاح هسته ای در سطح جهانی اتخاذ شده است، در رابطه با تحریم ها نیز جهان باید به این باور برسد که چنین تصمیمی را در ممنوعیت استفاده از تحریم های غیرقانونی اتخاذ کند.

وی افزود باید بر دبیرکل سازمان ملل فشار بیشتری اعمال شود تا تأثیر منفی تحریم ها را رصد کند. روسیه تحت 15000 تحریم است اما در سطح ملی تصمیم بر آن گرفته که نسبت به این موضوع در سازمان ملل سیاست اعتراضی نداشته باشد.

مدیرکل آمریکای وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز به نمایندگی از کشورمان ،ضمن قدردانی از ابتکار ونزوئلا در تهیه نقشه ژئوپلتیک تحریم ها و اقدامات گزارشگر ویژه تحریم ها در راه اندازی پلتفرم تحقیقاتی تحریم ها، استفاده از تحریم ها به عنوان ابزاری غیرانسانی و غیرقانونی در راستای منافع سیاسی برخی کشورها را محکوم و درباره تأثیر مخرب تحریم ها در افزایش تعداد مرگ و میر ناشی از هدف قرار دادن سیستم های بهداشتی، امنیت غذایی و برخورداری از سایر حقوق انسانی اجتماعی و اقتصادی آشکار را برجسته کرد.

کاملی نادیده گرفتن موضوع تحریم ها در مذاکرات سه بیانیه سیاسی حوزه سلامت، اجلاس Summit of Future و گفتگوهای بین الدولی حوزه حقوق بشر سالمندان را نگران کننده اعلام کرد.

خانم دوهان، گزارشگر ویژه تحریم ها درباره تأثیرات منفی تحریم ها در حوزه های متعدد و در خصوص راه اندازی «پلتفرم تحقیقاتی تحریم ها» توضیحاتی ارائه کرد.

وی درباره اهمیت افزایش مسئولیت داران رویه های ویژه ای که در خصوص تحریم ها فعالیت می کنند، هشدار داد و اعلام کرد محدود کردن تأثیر تحریم ها بر موضوعات بشردوستانه، تعریف درستی از تأثیر تحریم ها نیست. تحریم ها بر کشورها بر اساس ملیت و محل زندگی آنها در حال اعمال است که بر معلولین، مهاجرین، زنان، کودکان و غیره اثر نامتناسبی گذاشته و در حال حاضر مکانیسم پاسخگویی در این زمینه وجود ندارد. لازم است چالش های مربوط به اقدامات قهری یکجانبه برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار نه فقط توسط دولتها بلکه توسط همه نهادهای مرتبط با سازمان ملل در چارچوب مسئولیت شان برجسته شود.

در این نشست نقشه ژئوپلتیک تحریم ها که توسط ونزوئلا تهیه شده، توسط سفیر این کشور معرفی و هدف از ایجاد آن، راه اندازی پلتفرمی مجازی و تعاملی که نتایج تحقیقات رسمی، دانشگاهی یا مستقل را جمع آوری کند، اعلام شد.

بر اساس نقشه مذکور، ایران بعد از روسیه دومین کشوری است که بیشترین تحریم ها بر آن اعمال شده است.