ویترینی به نام سیستم سلامت بریتانیا!

ساختار بهداشتی بریتانیا که همواره از آن به عنوان یکی از بهترین و پیش‌روترین ساختارهای سلامت در جهان یاد می‌شود، چند سالی است که با درگیری و فشارهای مضاعفی روبه‌رو شده است. این سیستم با رویکردهای سیاسی دولت‌ها و گاه غیر کارشناسی متحمل آسیب های فراوانی شده است و در مسیر فرسایشی قرار گرفته است. به‌نظر اگر رویه‌ها و سیاست‌های دولتی در جزیره پادشاهی متحده تغییرات بنیادینی نکند، نماد سلامت و الماس درخشان بریتانیا در یک دهه آینده از هم فرو خواهد پاشید.

در آستانه اعلام بودجه پاییزی دولت استارمر، فشارهای مالی زیادی به دولت وارد شده است که باید برای حل آنها به دنبال راهکار باشد. یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها سلامت است جایی که شکاف بیش از ۳ میلیارد پوندی وجود دارد. در واقع سه فشار اصلی که بر سیستم سلامت وجود دارد و در بودجه پیش‌بینی نشده بود، بار سنگینی بر دوش ساختار بهداشتی کشور است و اگر برای آن چاره‌جویی نشود بی شک به یک بحران بزرگ تبدیل می‌شود.

اولین مسئله از فشارهای مالی، هزینه‌های تعدیل و کاهش نیرو است. دولت بریتانیا در ماه مارس ۲۰۲۵ پس از تعیین بودجه، کاهش هزینه‌های اجرایی ICBها و تراست‌های NHS را درخواست کرد، اقدامی که بیش از یک میلیارد پوند برای پرداخت هزینه‌های اخراج‌های برنامه‌ریزی شده لازم دارد. با امتناع دولت از تأمین بودجه اولیه برای این تعدیل‌ها، مدیران NHS قادر به اجرای برنامه‌ها نیستند و احتمالاً مجبور خواهند شد کاهش‌هایی در حوزه‌های دیگر مانند کاهش خدمات غیر اضطراری و کاهش ساعت کاری برخی کلینیک‌ها را انجام دهند که می‌تواند مراقبت از بیماران را در کوتاه مدت و حتی بلند مدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. کارشناسان هشدار داده‌اند که این وضعیت می‌تواند کیفیت خدمات، از جمله دسترسی به جراحی‌ها و آزمایش‌های تشخیصی، را کاهش دهد و فشار بر کارکنان سیستم بهداشت را افزایش دهد.[1]

دومین موضوع، اعتصابات مکرر پزشکان بریتانیایی است. اتحادیه پزشکی بریتانیا (BMA) از مارس ۲۰۲۳ تاکنون چندین مرحله اعتصاب را برنامه‌ریزی و اجرا کرده است و آخرین آن در نوامبر ۲۰۲۵، پنج روز طول کشید. برآوردها نشان می‌دهد که فقط اعتصاب پنج روزه در ژوئیه ۲۰۲۵ حدود ۳۰۰ میلیون پوند هزینه برای NHS داشته و بیش از ۵۴,۰۰۰ عمل و نوبت پزشکی نیازمند لغو یا جابجایی شدند، هرچند NHS توانست بیش از ۹۰ درصد از فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده خود را حفظ کند. این اقدامات باعث شده استانداردهای انتظار بیماران، از جمله هدف ۱۸ هفته‌ای برای مراقبت‌های برنامه‌ریزی‌شده، به خطر بیفتد و بیماران مدت زمانی طولانی‌تر در انتظار درمان باقی بمانند که این مسئله می‌تواند در بلند مدت هزینه‌های بیمه‌ای و درمانی را بسیار افزایش دهد. اما علت اصلی نارضایتی پزشکان به‌نظر فقط حقوق‌ها نیست، زیرا در سه سال گذشته افزایش قابل توجهی در حقوق‌ها رخ داده است. مسئله مهمی که شاید سیستم بهداشتی به ان توجه نمی‌کند، روند فرسایشی پزشکان و پرستاران زیر فشار سنگینی کار است. در کنار آن برنامه‌های حمایتی از پزشکان نه کارآمد است و نه کافی و همین مسئله فشارهای روانی وکاری زیادی را به پزشکان وارد کرده است.

نظرسنجی کالج سلطنتی پزشکان نشان می‌دهد یک‌سوم پزشکان به دنبال کار در خارج از بریتانیا هستند. دلایل آنها بیشتر، شامل مزایای مالی بهتر، شرایط کاری مناسب‌تر و تعادل کار-زندگی است؛ مقاصدی مانند استرالیا و کانادا حقوق سالانه بالاتر با ساعات کاری کمتر از حمله مقاصد جذاب برای پزشکان در پادشاهی متحده است.[2]

علاوه بر این، فشار افزایش قیمت داروها نیز تهدیدی جدی برای بودجه NHS ایجاد کرده است. تلاش دولت آمریکا برای تغییر معیارهای NICE بر ارزش داروها، موجب شده NHS هزینه‌های بیشتری را برای داروها متحمل شود. پیش‌تر درخواست صنعت داروسازی برای افزایش سالانه حدود ۲.۵ میلیارد پوندی قیمت داروها رد شده بود، اما به نظر می‌رسد توافقی نزدیک است و بخشی از این فشار مالی در سال جاری اعمال خواهد شد.[3]

ترکیب این سه فشار مالی، یعنی هزینه‌های تعدیل نیرو، اعتصابات و افزایش قیمت داروها، برای NHS بار مالی سنگینی ایجاد کرده است، رقمی که سیستم قادر به پوشش آن بدون حمایت دولت نیست. مدیران NHS، هشدار داده‌اند که در صورت عدم تأمین بودجه، خدمات بهداشتی کاهش یافته و فهرست مدت انتظار بیماران افزایش خواهد یافت. این کاهش‌ها می‌تواند مستقیماً بر درآمد مالیاتی و هزینه‌های بیکاری تأثیر بگذارد، زیرا بسیاری از بیماران بدون درمان قادر به کار نخواهند بود.

به‌رغم سرمایه‌گذاری‌های اخیر دولت، از جمله ۲۹ میلیارد پوند بودجه برای NHS و اختصاص ۱۰ میلیارد پوند برای تحول دیجیتال، ناکارآمدی در تخصیص منابع و اجرای اصلاحات موجب شده که بهره‌وری سیستم به حداکثر نرسد. اعتصابات و فشارهای مالی غیرمنتظره نشان می‌دهد که دولت هنوز نتوانسته است به یک راهبرد عملی و پایدار برای حفظ عملکرد NHS دست یابد.

در نهایت بحران فعلی NHS نتیجه مستقیم تصمیمات ناکارآمد و عدم شفافیت در برنامه‌ریزی دولت است. بدون اصلاحات واقعی و حمایت مالی به موقع، خدمات بهداشتی بریتانیا در معرض خطر کاهش کیفیت و محدودیت دسترسی برای مردم قرار دارد. در واقع سلامت جمعیت به طور جدی تهدید خواهد شد و دولت را متحمل هزینه‌های زیادی خواهد کرد. آینده NHS بستگی مستقیم به توانایی دولت در تأمین بودجه کافی، مدیریت نیروی انسانی و اجرای اصلاحات عملی دارد؛ در غیر این صورت، بحران فعلی می‌تواند منجر به آسیب بلندمدت و حتی شاید فروپاشی سیستم سلامت و اعتماد عمومی در یک دهه آینده شود.

امین مهدوی

[1] https://www.england.nhs.uk/long-read/financial-performance-update-27-march-2025

[2] Strikes could result in NHS cutting staff or services, health leaders warn

[3] https://www.nhsconfed.org/news/pay-redundancies-or-risk-waiting-times-rising-nhs-confederation-and-nhs-providers-warn