پشت پرده‌های رویدادهای اخیر کابل

دو روز از اعلام غیر رسمی انتخاب ملا عبدالغنی برادر به عنوان «رئیس دولت» حکومت طالبان می گذرد اما همزمان در این مدت، اعلام رسمی کابینه وی به تعویق افتاده است. اقدامی که سناریوی جنگ قدرت در افغانستان را محتمل کرده است. نشانه ها حاکی از جنگ قدرت میان دو تن از معاونان ملاهبت ا… آخوندزاده، رهبر طالبان است. در یک سر این اختلاف ملا عبدالغنی برادر، چهره دیپلماتیک و یکی از چهار بنیان گذار اصلی طالبان و در سر دیگر آن سراج‌الدین حقانی، رهبر فعلی شبکه حقانی و رابط اصلی سازمان اطلاعات پاکستان و گروه طالبان قرار دارد. جمعه شب گذشته، در جلال‌آباد مرکز ولایت ننگرهار و کابل صدای رگبار مسلسل‌ها شنیده شد. صدایی که طالبان مدعی شد تیرهوایی اعضای این گروه برای جشن شادی پیروزی در پنجشیر بوده است. حتی ذبیح ا… مجاهد، سخنگو و وزیر فرهنگ طالبان در توییتی از افراد طالبان در کابل و سراسر افغانستان خواست «بی‌جهت» تیر هوایی شلیک نکنند. طلوع نیوز گزارش داد در نتیجه تیراندازی‌های شبانه ۱۷ نفر کشته و ۴۱ نفر زخمی‌ شده‌اند. با این خبر این گمانه مطرح می شود که موضوع فراتر از «تیرهای شادمانه» بوده است. حتی به گفته امرا… صالح، معاون رئیس جمهور سابق افغانستان و از رهبران جبهه مقاومت در پنجشیر، این ولایت به دست طالبان نیفتاده است. با این اتفاقات در پس پرده تشکیل حکومت طالبان چه می گذرد؟ در پی رویدادهای اخیر، ژنرال فیض حمید، رئیس استخبارات پاکستان (آی‌اس‌آی) در راس هیئتی بلندپایه دیروز به کابل رفت. بلال کریمی دستیار ذبیح‌ا… مجاهد سخنگوی طالبان دیروز گفت که رئیس استخبارات پاکستان برای گفت و گو درباره میدان هوایی بین‌المللی حامد کرزی و موضوعات وابسته به مهاجران افغان در پاکستان به کابل آمده است. او مدعی شد: «فیض حمید با هدف بررسی چگونگی کمک لجستیکی به امور ترمیم میدان هوایی بین‌المللی حامد کرزی آمده است. همچنین درباره مشکلات موجود در رفت و آمد افغان‌ها در مرز میان دو کشور بحث خواهد شد.» کریمی در این زمینه توضیح بیشتری نداد اما گفت که فیض حمید بر اساس درخواست مکرر از دفتر سیاسی طالبان در قطر به کابل سفر کرده است. اما سفر به کابل از سوی فیض حمید، رئیس استخبارات پاکستان (آی‌اس‌آی)، سازمانی که با «شبکه حقانی» ارتباط نزدیکی دارد، نمی تواند تنها به دلیل بحث در موضوعات ذکر شده باشد. احتمال می رود او در نقش میانجی میان معاونان ملا هبت ا… ظاهر شده باشد. سفر او در حالی بود که «مطلق بن ماجد القحطانی»، فرستاده ویژه قطر نیز روز جمعه برای مذاکره درخصوص تشکیل دولت فراگیر افغانستان و بازگشایی فرودگاه کابل به پایتخت افغانستان سفر کرده بود. دکتر القحطانی گفته بود: «قطر به عنوان یک میانجی بی طرف در این روند، با همه طرف‌ها درگیر شده است. هم اکنون، اولویت ما با طالبان شامل تضمین انتقال مسالمت‌آمیز قدرت و اطمینان از تشکیل یک دولت فراگیر و موثر برای خدمت به مردم افغانستان است.» کشور قطر از سال ۲۰۱۳ میزبان دفتر سیاسی این گروه بوده و سال گذشته محل توافق تاریخی بین آمریکا و طالبان بوده است. هر چند انتقال امن باقی مانده افرادی که در افغانستان مانده اند نیز بخشی از دلایل سفر قحطانی بوده اما حضور دو میانجی طی دو روز در کابل نشانه ای از تایید اختلاف میان حقانی و ملا برادر است. حال آن که در گزارش‌های تأیید نشده آمده که ملا عبدالغنی برادر معاون سیاسی طالبان در راس حکومت جدید قرار خواهد گرفت و شیرمحمد عباس استانکزی معاون دفتر سیاسی طالبان در قطر و ملا محمد یعقوب «رئیس کمیتۀ نظامی» و پسر ملا محمد عمر رهبر پیشین طالبان به عنوان معاونان او در نظر گرفته شده‌اند. در مقابل، هنوز هیچ سمت رسمی برای سراج‌الدین حقانی، فرزند جلال‌الدین حقانی (بنیان گذار شبکه حقانی) در دولت آینده افغانستان مشخص نشده است. اختلافات این دو تنها به هفته‌های اخیر و رویدادهای پس از تسلط طالبان بر افغانستان مربوط نمی‌شود. در زمانی که گفت‌وگوهای دوحه میان آمریکا و طالبان در جریان بود هم گفته می‌شد سراج‌الدین حقانی و اعضای شبکه او با امضای طرح صلح با آمریکا مخالف اند. حتی این که پس از سقوط کابل، ملاعبدالغنی برادر از مبدا دوحه قطر به جای پایتخت افغانستان به قندهار سفر کرد و چند روزی را در آن جا گذراند، نشانه دیگری از اختلاف میان معاونان رهبر طالبان است. این گروه در حالی تشتت و چنددستگی را سپری می کند که نشانه هایی از حل اختلافات از سوی ملا هبت ا… آخوندزاده، به عنوان رهبر این گروه دیده نمی شود. رهبر طالبان حتی طی سه هفته گذشته در مقابل دوربین رسانه ها نیز حاضر نشده است. جنگ قدرت بین طالبان می تواند روی آینده نبرد پنجشیر و سرنوشت ساکنان این ولایت نیز تاثیر گذار باشد.