کودتای مجارها!

وتوی مداوم مجارستان بر بسته کمک دفاعی پیشنهادی اتحادیه اروپا برای اوکراین، چالشی قابل توجه برای اتحاد اروپا ایجاد کرده و شکاف‌های عمیق‌تر در داخل این بلوک را برجسته می‌کند. این اقدام که پیش‌تر نیز آقای اوربان از آن سخن رانده بود، نشان دهنده تغییر رویکردها در ساختار‌های منطقه‌ای و جهانی است که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای کشورهای جهان و به طور خاص برای اوکراین داشته باشد.


تصمیم مجارستان برای وتوی بودجه دفاعی اتحادیه اروپا، ترکیبی پیچیده از ملاحظات داخلی و ژئوپلیتیکی است. در داخل، دولت مجارستان به رهبری ویکتور اوربان، مدت‌هاست سیاستی را دنبال می‌کند که بر حاکمیت ملی تأکید دارد و مسائل اقتصادی و اجتماعی داخلی را بر تعهدات فراملی اولویت می‌دهد. بسیاری از تحلیلگران استدلال می‌کنند که وتوی مجارستان تا حدی ناشی از نگرانی‌ها در مورد بارهای مالی بیشتر تحمیل شده توسط هزینه‌های دفاعی در سراسر اتحادیه اروپا است. مجارستان با اقتصاد نسبتاً محدود خود، نگران است که کمک‌های اضافی به دفاع برای اوکراین می‌تواند بودجه ملی آن را تحت فشار قرار دهد و بودجه را از اولویت‌های مهم داخلی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و زیرساخت‌ها دور کند. این محافظه‌کاری مالی با یک موضع ایدئولوژیک گسترده‌تر تقویت می‌شود: مجارستان خود را کشوری حامی منافع ملی کشورها و مخالف جریان اتحادیه اروپا معرفی کرده است.


از نظر ژئوپلیتیکی، وتوی مجارستان را می‌توان به عنوان مانوری برای حفظ روابط متعادل‌تر بین اتحادها با کشورهای غربی و روابط تاریخی آن با روسیه نیز تفسیر کرد. اگرچه مجارستان عضو متعهد ناتو و اتحادیه اروپا است، اما دولت آن اغلب مواضعی را اتخاذ کرده است که به عنوان طرفدار روسیه تلقی می‌شود و به دنبال حفظ روابط اقتصادی و نفوذ سیاسی خود با مسکو است. مجارستان با مخالفت با افزایش بودجه دفاعی اتحادیه اروپا که به طور خاص برای اوکراین در نظر گرفته شده است، ممکن است تلاش کند تا از تشدید بیشتر حمایت از اوکراین جلوگیری کند، که به نوبه خود می‌تواند پاسخ شدیدتری را از روسیه برانگیزد. در این زمینه، تصمیم مجارستان هم پیامی به جبهه‌ی داخلی آن و هم سیگنالی به جامعه بین‌المللی است که دولت آن منافع راهبردی خود را بر منافع شرکای اتحادیه اروپا اولویت می‌دهد.


بودجه دفاعی پیشنهادی اتحادیه اروپا برای اوکراین، حتی در صورت تصویب، تنها مقدار کمی از آنچه اوکراین برای فعالیت های دفاعی و بازسازی بلندمدت خود نیاز دارد، را نشان می‌دهد. بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا، باید با حمایت قابل توجه سایر شرکای بین‌المللی، از جمله ایالات متحده و سایر متحدان ناتو، تکمیل شود. این وضعیت با عدم اطمینان در مورد ادامه حمایت ایالات متحده، به‌ویژه با توجه به پویایی‌های سیاسی داخلی در واشنگتن و بالا گرفتن تنش بین ترامپ و زلنسکی، پیچیده‌تر می‌شود. شکاف بین نیازهای واقعی اوکراین و حمایت بین‌المللی موجود، وضعیتی ناپایدار ایجاد می‌کند که در آن کشورهای عضو ضعیف‌تر اتحادیه اروپا مجبور می‌شوند فراتر از ظرفیت اقتصادی خود در تامین منابع مالی مشارکت کنند. این اتفاق به‌ویژه برای کشورهایی مانند بلغارستان، رومانی و کشورهای بالتیک که با محدودیت‌های اقتصادی خاص خود مواجه هستند، چالش برانگیز است. در حالی که از نظر جغرافیایی به منطقه درگیری نزدیک‌تر هستند و بنابراین بیشتر باید در تامین منابع مالی شراکت‌کنند.


در واقع بار مالی حمایت از اوکراین در حال ایجاد نابرابری‌های اقتصادی گسترده‌تر در داخل اتحادیه اروپا است، که به طور بالقوه شکاف‌های موجود شمال-جنوب و شرق-غرب را تشدید می‌کند. کشورهایی مانند یونان، پرتغال و چندین کشور عضو اروپای شرقی در حال حاضر با سطوح بالای بدهی، تورم و مطالبات رفاه اجتماعی داخلی دست و پنجه نرم می‌کنند. فشار اضافی برای مشارکت در صندوق دفاعی اوکراین بودجه‌های ملی آنها را تحت فشار قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها در اولویت‌های داخلی شود، که به طور بالقوه به ناآرامی‌های اجتماعی و احساسات ضد اروپایی دامن می‌زند.
این وضعیت به‌ویژه در کشورهایی که هنوز در حال بهبود از بحران‌های اقتصادی قبلی هستند یا با نرخ‌های بالای بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنند، حاد است. توزیع نابرابر مسئولیت مالی می‌تواند منجر به افزایش نارضایتی در میان کشورهای عضو شود و به طور بالقوه انسجام اتحادیه اروپا را در زمانی که اتحاد بسیار مهم است، به چالش بکشد.


در نهایت باید گفت اروپا اکنون در کنار چالش های دیگر با موضوع چگونگی حمایت از اوکراین نیز باید دست‌و‌پنجه نرم کند و یک راه‌حل برای آن بیابد، آن هم بدون حمایت کامل ایالات متحده که برای اروپایی‌ها یک مسئله مهم است. اقدام مجارستان نیز به خوبی نشان از شکاف های عمیق در رهبری اروپا دارد که می‌تواند زمینه را برای حمایت بیشتر از اوکراین سخت کند و شاید اوکراین بازهم باید به عنوان یک بازیگر قربانی هر‌آنچه را که مسکو و واشنگتن تصمیم می‌گیرند بپذیرد، تا بتواند هم‌چنان به عنوان یک دولت در عرصه جهانی حضور داشته باشد.
امین مهدوی