نظم نوین جهانی که به ایجاد ساختار سازمان ملل متحد انجامید، امروز به دلیل ناکارآمدی و ناتوانی این سازمان در حل معضلات و بحران‌های موجود در جهان از یک سو و سوء استفاده قدرت‌های بزرگ از این ساختار برای گسترش سلطه و چپاول کشورها از سوی دیگر، در حال فروپاشی بوده و تلاش آمریکا در سه دهه اخیر برای جایگزینی نظم مورد نظر خود بعد از فروپاشی شوروی نیز ناکام مانده و جهان در حال گذار از یک پیچ تاریخی برای ورود به نظمی جدید است . در چنین شرایطی نقش آفرینی جمهوری اسلامی ایران در نظم جدید بین المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که در صدر اولویت‌های نظام اسلامی قرار داشته و تمامی قوای کشوری و لشگری باید خود را برای ایفای نقش نظام اسلامی در عرصه نظم جدید بین المللی آماده کنند. کشورهایی همچون ایران می‌توانند به تغییر نظم جهانی کمک کنند و اگر چنین نکنند، به‌گفته رهبر معظم انقلاب ، طبیعی است که از نظمی که نشانه‌های متعددی از آن وجود دارد، سود مناسبی نخواهند برد. [۱]
ویژگی‌های نظم نوین جهانی
واقعیت این است که جهان در آستانه پوست اندازی است و نظمی که پس از جنگ جهانی دوم براساس قدرت‌های اتمی و نظامی در جهان بناگذاشته شد، خواسته یا ناخواسته به تدریج درحال فروریختن است. این ریزش البته یک شبه نیست و فرایندی مدت دار است . فرایندی که باید آن را دید و باور کرد. این موضوع و نقشی که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند ایفا کند بسیار حائز اهمیت است. [۲]
بر همین اساس مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله «سید علی خامنه‌ای» طی سخنرانی اخیر خود در جمع دانش آموزان، داده‌ها و واقعیت‌هایی را مطرح کردند که سه ویژگی تغییر نظم نوین جهانی را بیان می‌کند؛ این سه ویژگی عبارتند از: انزوای ایالات متحده آمریکا، انتقال قدرت به آسیا، گسترش ایدئولوژی مقاومت و توسعه میدان‌های آن. [۳]
انزوای ایالات متحده آمریکا
پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱، امریکا خود را ابرقدرت بلا منازع می‌دید، بر همین اساس زمینه را برای ایجاد نظم نوین تک قطبی و تثبیت هژمونی خود بر جهان ایجاد کرد. با این حال ایالات متحده امریکا هیچ گاه نتوانست نظم بین المللی تک قطبی مطلوب خود را به صورت کامل مستقر کند که مهمترین دلایل این ناکامی را می‌توان شکل گیری انقلاب اسلامی و متعاقب آن محور مقاومت دانست. ناکامی ایالات متحده در ایجاد نظم جهانی مطلوب خود به جایی رسید که اکنون پس از گذشت سه دهه از تلاش‌های امریکا و متحدان غربی‌اش برای ایجاد و تثبیت نظم بین المللی تک قطبی، شاهد نشانه‌های زوال نظم جهانی مورد نظر امریکا و حرکت به سمت شکل‌گیری یک نظم بین المللی جدید هستیم؛ موضوعی که در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی مکرراً و تحت عناوین و مفاهیمی مانند «تغییر در هندسه نظم جهانی» ، « پیچ تاریخی» ، «ظرفیت درون زا» ، «عمق استراتژیک» و … مورد توجه و تمرکز قرار گرفته است. [۴]
انتقال قدرت به آسیا
دومین روند و نشانه در تغییر نظم نوین جهانی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری انتقال قدرت به آسیاست؛ جهان شاهد تغییر قدرت اقتصادی از غرب سرمایه‌داری مبتنی بر هژمونی به سوی شرق است، شرق اکنون به رهبری چین، روسیه و ایران به مدل‌های اقتصادی جدیدی وابسته شده است؛ اساساً این مدل‌های جدید موقعیت این کشورها در عرصه بین‌الملل، الزامات مردم و منافع حیاتی آنها را در نظر می‌گیرد آن هم بدون اینکه سیاست استعماری توسعه طلبانه‌ای مانند غرب داشته باشند؛ امری که در دو قرن گذشته از سوی غرب افزایش یافته بود. [۵]
گسترش ایدئولوژی مقاومت و توسعه میدان‌های آن
اساسی ترین نقطه و خط اساسی سوم در بیانات رهبرمعظم انقلاب اسلامي، گسترش فکر و جبهه‌ی مقاومت است که مبتکرش جمهوری اسلامی بود، در میان اهداف راهبردی نیروهای جبهه مقاومت شاید مهمترین هدف را بتوان مقابله با رژیم صهیونیستی دانست که این نیروها با بهره‌گیری از ابزارهای متفاوت توانسته‌اند حلقه محاصره این رژیم را تنگ تر کنند. اخراج امریکا از منطقه یکی دیگر از اهداف راهبردی جبهه مقاومت است که برنامه‌های این قدرت استکباری در منطقه را با چالش جدی مواجه کرده است. اما مهمترین راهبرد «صدور تفکر مقاومت» و «عزم و اراده بر مقابله با هژمونی غرب» با این تفکر و ایده و مقبولیت و مشروعیت بالای آن در بین ملت های آزاده جهان است. به این ترتیب می‌توان گفت جهان در عصر جدید، صحنه تقابل مدافعان ساختار فعلی جهان به رهبری امریکا با صحنه گردانان نظم جدید جهانی است و جمهوری اسلامی ایران به عنوان پرچمدار محور مقاومت و طلایه دار تحقق تمدن نوین و بزرگ اسلامی، بیشترین سهم در فروپاشی هژمون غرب را دارا بوده و در ادامه راه نیز مهمترین وظیفه و رسالت را در ایجاد نظم جدید جهانی عهده دار است. بر این اساس جمهوری اسلامی باید بتواند در معماری نظم آینده جهان، مشارکتی معنادار داشته و فراتر از منطقه در مقیاس جهانی به تغییر نظم موجود به نظم مطلوب کمک کند. [۶]
نظر
ارسال نظر برای این مطلب