خنثی کردن تحریف تصاویر حاج قاسم

عکس به عنوان یک ابزار رسانه­ای بدون کلام، قدرت انتقال سریع پیام را دارد. عکاس با تغییر زاویه، سایه­ها، نور و جهت نور، شرایط زمان و مکان و... می­تواند تصویر ذهنی متفاوتی از واقعیت برای مخاطب بسازد. مفاهیم و پیام­های هدفمند پیش و پس از انتشار عکس نیز می­تواند ذهنیت جامعه را به گونه­ای که رسانه طرح ریزی کرده است شکل دهد.

مایکل مور مستند ساز آمریکایی پس از ترور حاج قاسم در توییتی عکس حاج قاسم را گذاشت و ذیل آن نوشت: ...این مرد را می­شناسید؟... تا پایان امروز به شما آموزش داده می­شود که از او متنفر باشید... او در این توییت به تأثیر رسانه بر افکار عمومی اشاره دارد.

تصویری که رسانه­های غربی تلاش کردند از فرمانده سپاه قدس در افکار عمومی بسازند، تصویر تحریف شده سردار سلیمانی بود. شاید تصویر روی جلد مجله سیاسی  از حاج قاسم در آخرین شماره با عنوان «الهه انتقام» را بتوان از تأثیرگذارترین عکس­ها در رسانه­های غربی عنوان کرد.  این عکس و پیام آن، ذهن مخاطب غربی را درگیر تصویر یک­بعدی از حاج قاسم کرد. رسانه­ها تلاش کردند افکار عمومی را برای فشارهای بعدی بر ایران و محور مقاومت همراه کنند. اما دلیل اصلی این عکس را باید در جای دیگری جستجو کرد. به عبارتی این میدان نبرد دو مکتب در قالب تصاویر بود.

پس از پیروزی­های محور مقاومت، تصاویر حاج قاسم در شبکه­های اجتماعی منتشر شد و بازتاب گسترده­ای به همراه داشت. این امر محدود به منطقه نبود. کاربران آمریکایی توییتر عکس جدید حاج قاسم را منتشر کردند و تیتری را برای آن برگزیدند. و نوشتند «هر کس با سردار سلیمانی بجنگد قطعاً شکست خواهد خورد و باید کف رینگ را ببوسد».

افکار عمومی با فرمانده­ای شجاع، با صلابت، دارای زکاوت و هوشمندی و در عین حال صمیمی، فداکار، مهربان در تصاویر آشنا می­شد. گسستن حصار رسانه­ها با انتشار عکس­ها، نگاه افکار عمومی را به فرمانده سپاه قدس، مقاومت، ایران و تروریست داعش تغییر می­داد. تغییر نگاه می­توانست به الگوگیری از حاج قاسم و همراهی با این جریان منجر شود. این امر مکتب سردار سلیمانی را در دنیای غرب بازتولید می­کرد.

تلاش برای تحریف حاج قاسم و نشان دادن او به عنوان یک دشمن انتقام­جو در نزد افکار عمومی یک حالت تدافعی در رسانه­های وابسته بود. این رسانه­ها تلاش کردند با حذف بخش بزرگی از واقعیت زندگی سردار سلیمانی، مخاطب را فریب دهند.

شاید اغلب ما تصویر فرمانده سپاه قدس را بر روی آن مجله آمریکایی در رسانه­ها دیدیم. اما تصاویری در ذهن ما محدود به این عکس و پیام نشد. بلکه ما حاج قاسم را در آغوش رهبر، حاج قاسم را دست بر سینه مقابل مادر شهید، سردار را در حال گفتگو و خنده با کارگران صحن حضرت زهرا(س) در نجف، سردار سلیمانی را لبخند به لب در کنار رزمندگان جبهه مقاومت با ملیت­های مختلف دیده­ایم. ما حاج قاسمی که فرزند شهید را در آغوش می­گیرد و همراه با او اشک می­ریزد دیده­ایم. حاج قاسم را دیدیم که چگونه برای سیل و زلزله حضور دارد. سردار سلیمانی برای ما مظهر «اَشداء علی الکفار و رحماء بینهم» بود. ما در ایران بیش از اخم، لبخند، صبوری، فداکاری، صداقت و همه حس­های خوب را می­دیدیم.

فرمانده سپاه قدس یک نماد از زیباترین تصویر ذهنی ماست. او تصویری حقیقی و افتخارآمیز از نماینده ایران در منطقه است. فرمانده سپاه قدس ما را به یاد مالک در لشکر علی(ع) می­اندازد . ما همه اسطوره­ها و الگوهای خود را در گفتار، رفتار و سبک زندگی او نمایان می­دیدیم. همانطور که بعد از شهادت هم او را نماد ابوالفضل(ع) در لشکر امام حسین(ع) می­دیدیم.

بعد از شهادت حاج قاسم فضا تغییر کرد. کاربران عکس­های سردار سلیمانی را در همه حالات منتشر می­کردند و این کار فریب رسانه­ای و تصویر ذهنی ساخته رسانه­های وابسته را فرو می­ریخت. بسیاری از مردمی که تا دیروز اطلاعات اندکی در مورد فرمانده ایرانی جنگ عراق داشتند او را در عکس­هایی متفاوت می­دیدند. گردش آزاد اطلاعات که رسانه­های غربی همواره بر آن تأکید و بر روی آن مانور می­دادند به یکباره تبدیل به حذف و سانسور عکس­های حاج قاسم، حذف پست­های مرتبط و بستن حساب کاربری در پیام­رسان­ها و شبکه­های اجتماعی شد. اینستاگرام به این امر بسنده نکرد و کاربران را تهدید می­کرد که در صورت تکرار صفحه را محدود و یا به طور کامل دسترسی کاربر را قطع می­کرد.

عکسی که بعد از شهادت حاج قاسم در رسانه­های غربی وابسته منعکس شد غالباً همان عکس روی جلد مجله بود. تصویر مراسم تشییع حاج قاسم هم با همین هدف انتخاب شده است. ترور سردار سلیمانی برنامه­ای بود که سال­ها دنبال می­شد اما قبل از این جنایت تلاش شد افکار عمومی را برای آن توجیه کنند و پس از شهادت فرمانده دلاور و فداکار ایرانی را به عنوان یک تروریست معرفی کنند.

گرچه سانسور رسانه­ای و حذف تصاویر حاج قاسم محبوب و خوش­رو، توانست از سرعت انتقال پیام عدالت­خواهانه و صلح جویانه او بکاهد اما امکان حذف مکتب سلیمانی و جریان مقاومت که به فرموده رهبر انقلاب تبدیل به نرم­افزار شده است امکان پذیر نیست.