نقش زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی در تمام برهه‌های زمانی همواره دارای اهمیت به‌سزایی بوده است، بر همین اساس می‌توان گفت هیچ تحول بزرگی وجود ندارد که نقش زنان در آن برجسته نباشد.
از مهمترین وقایع تاریخ اسلام که تحولى اساسى و بنیادین در جامعه اسلامى ایجاد کرد و در تاریخ اسلام رنگ جاودانگى به خود گرفت، قیام امام حسین(ع)  است که آن را می‌توان محصول مشترک ایثار و فداکارى زنان و مردان دانست چرا که در این قیام زنان حضورى فعال داشته و نقش مؤثری ایفا نمودند.
زنان حادثه کربلا همانند مردان، وظیفه خاصی بر عهده داشتند، آنها در زنده ماندن این حادثه شگرف و تاثیرگذار نقش بسیار ارزنده‌ای ایفا کردند. طبق بیان شهید مطهری(ره) «تاریخ کربلا یک تاریخ و حادثه مذکر- مونث است. حادثه‌ای که مرد و زن هر دو در آن نقش دارند؛ ولی مرد در مدار خودش و زن در مدار خودش».
در میان بانوانی که در واقعه کربلا حضور داشتند، نقش حضرت زینب کبری سلام الله علیها بسیار موثر و برجسته بوده است[۱].
«زینب کبری سلام الله علیها، نقش همسر، نقش مادر و نقش یک زن برجسته و ممتاز در خاندان پیغمبر را، در مدینه به بهترین وجه ایفاد کرده است. شخصیت آن بزرگوار در مدینه – قبل از حادثه‌ی کربلا – یک شخصیت برجسته و معروف و ممتاز بوده است. همچنان که بعد از حادثه‌ی کربلا هم – منهای آن مدّت کوتاهِ مربوط به شام و قضایای کربلا – باز نقش آن بزرگوار، یک نقش خیلی برجسته و ممتاز است»[۲].
حضرت زینب(س) بانویی است که پرچم نهضت اسلامی را بدون هیچ هراس و تزلزلی بر دوش کشید و به عنوان زنی آگاه و مسئول بر دشمن تاخت. او در مکتب مادرش زهرای بتول سلام الله علیها تربیت یافته و از زبان پدرش علی (ع) سخن می‌گوید.
ایشان به عنوان الگوی اجتماعی ماندگار برای تمام زنان تاریخ، واقعه کربلا را به ثبت رسانید و با خطبه‌های برنده و حق طلبانه خود، موجب شد تا دشمنان رسوا شوند و نهضت حسینی را آنطور که باید به نتیجه مطلوب رساند، تا امروز شاهد یک جریان طپنده برای مقابله با دشمنی و بدعهدی‌های مختلف با نهضت اسلامی باشیم و می‌توان گفت جمهوری اسلامی ایران در این عرصه به عنوان پیشگام این نهضت در مسیر پایداری بهره مند شده است.
بهترین الگویی که در دنیای امروز می‌توانست ارائه شود، پرداختن به نقش اجتماعی و تعالی فردی آن حضرت در تبیین جایگاه زن از دیدگاه اسلام و تشیع است چرا که رسالت و ایفای نقش حضرت زینب سلام الله علیها در کربلا، به زنان عصر حاضر تعلیم می‌دهد که بایستی پرچمدار عزت و شرف، پیام آور صبر و استقامت، بزرگترین امر کننده به معروف و خالق نقش‌های بزرگ اجتماعی باشند.
حضرت زینب کبری سلام الله علیها نماد یک زن آزاده شیعه است که عابد و صابر بودن، حامی و قاطع بودن، مدیر و مدبر، اسوه بودن و در یک کلمه پرورش یافتن و پرورش دادن در مکتب اسلام از ویژگی‌های ایشان می‌باشد و در نهایت باید گفت در کشمکش اندیشه‌های مختلف، مصداق عینی ارزش‌های الهی و حامل نجات بخش‌ترین تفکر بشری در وجود مبارک ایشان نهاده شده است[۳].
بر همین اساس زنان مسلمان ما باید بدانند عظمت حضرت زینب (س) در چشم ملت‌های اسلامی به خاطر دختر حضرت علی (ع) بودن یا خواهر امام حسین (ع) بودن نیست، بلکه موضع و حرکت عظیم انسانی و اسلامی او بر اساس تکلیف الهی است که به حرکت ایشان اینطور عظمت بخشیده و نقش ایشان را اینگونه برجسته و حائز اهمیت ساخته است[۴].