حکیمه زعیم باشی

مرگبارترین حمله از زمان محاصره مدرسه بسلان در 20 سال اخیر، حمله تروریستی بود که در تالار کنسرت شهر کروکوس روسیه اتفاق افتاد. به گفته سرویس امنیتی FSB روسیه، این حمله با دقت طراحی شده بود و سلاح ها از قبل مخفی شده بودند.

طبعاً پس از این حمله تروریستی، مانند سایر حملات اینچنینی در کشورهای مختلف، اولین مسئله‌ای که موضوعیت پیدا می‌کند این است که چه کسی چنین اقدامی را انجام داده است؟ داعش مسئولیت این حمله را به عهده گرفت. اما هم سیاستمداران و تحلیلگران داخل روسیه هم خارج از روسیه دو دیدگاه متفاوت در این مورد دارند.

دیدگاه اول معتقد است که داعش انگیزه کافی برای این حمله داشته بنابراین داعش مسئول این حمله است. و شواهدی را مطرح می کند از جمله

1-مشارکت روسیه در مبارزه جهانی علیه داعش و گروه های وابسته به آن، به ویژه از طریق عملیات نظامی در سوریه و تلاش هایش برای برقراری ارتباط با طالبان افغانستان - رقیب داعش، در واقع روسیه به عنوان یکی از دشمن های اصلی داعش شناخته می‌شود.

2- علاوه بر این، سیاست‌های داخلی روسیه و درگیری‌های تاریخی آن در منطقه جنوبی، آن را به هدفی در جنگ تبلیغاتی گسترده داعش تبدیل کرده است. بافت چند قومی و مذهبی روسیه بویژه در مناطق جنوبی که اکثریت جمعیت آن مسلمانان هستند مستعد رشد افراط گرایی است. لذا گروه تروریستی داعش به دنبال سود بردن از نارضایتی‌های موجود در میان جمعیت‌های مسلمان است و خود را به عنوان حامی مسلمانان مطرح می کند.

بنابراین دیدگاه، روسیه با چارچوبی که داعش برای توجیه تروریسم خود به کار می گیرد، مطابقت دارد و از طریق حمله به خاک روسیه، این گروه قصد داشته که حمایت مسلمانان ساکن روسیه را جلب کند و از آن مهمتر هدف خود را برای تبدیل شدن به یک سازمان تروریستی با نفوذ جهانی را پیش ببرد.[1]

دیدگاه دوم معتقد است داعش تشکیلاتی بود که در سوریه و عراق شکست خورد و از بین رفت و دیگر گروه ایئولوژیک هفت سال پیش نیست چرا که داعش اصیل برای مبارزه ایدئولوژی داشت و نیروهایش برای عملیات‌هایشان پول دریافت نمی‌کردند اما داعش کنونی فقط اسم آن گروه را یدک می‌کشد و تبدیل به یک گروه پیمانکار اجاره‌ای شده است و از کشورهای مختلف و قدرت‌های غربی و اروپایی پول دریافت می‌کند و عملیات انجام می‌دهد. این مسئله در اعتراف تیرانداز دستگیر شده عملیات تالار شهر کروکوس دیده می شود او بعد از دستگیری اعتراف کرد که به ما یک میلیون روبل پرداخت شد که این عملیات را انجام بدهیم.

اما چه کسانی به داعش پول پرداختند که این عملیات خرابکارانه و تروریستی را انجام دهد؟

در این راستا اظهارات «اسکات ریتر» افسر اطلاعاتی سابق آمریکا قابل تأمل است او به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: تلاش واشنگتن برای مقصر دانستن داعش در حمله تروریستی در مسکو به دلیل رفتار عاملان این حمله، مشکوک به نظر می‌رسد. تروریست‌ها در هنگام فرار به سمت اوکراین دستگیر شدند، اما افراد خشونت‌طلبی مثل داعش با طرز تفکر خود سعی می‌کنند کشته شوند و به اصطلاح به بهشت بروند(عملیات انتحاری). حالا اگر بگوییم که این حمله توسط اوکراین طراحی شده، بدین معنا است که توسط اوکراین و تحت نظر و با نقشه سازمان سیا جهت پیشبرد سیاست‌های آمریکا طراحی شده که به دنبال شکست استراتژیک روسیه است.[2]

مسئله دیگری که قابل تأمل و بررسی است این است که آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که قبل از این حمله تروریستی به مسکو هشدار داده بودند که چنین اتفاقی خواهد افتاد. سفارت آمریکا در مسکو روز ۸ مارس به شهروندان آمریکایی هشدار داده بود که از حضور در تجمعات عمومی «از جمله محل برگزاری کنسرت» اجتناب کنند.[3]اخیراً تصویری از یکی از تروریست‌هایی که در تالار شهر کروکوس مردم را کشت، بنام فریدون شمس الدین، در محل حمله تروریستی یعنی تالار کنسرت آن هم در تاریخ7 مارس منتشر شده است که در واقع همزمانی این دو اتفاق نیز مسئله‌ای است که نمی توان آن را نادیده گرفت.

همچنین اگر اهداف غرب و آمریکایی ها در این ماجرا را بررسی کنیم به شواهدی مبنی بر دست داشتن آمریکا و اجیر کردن عوامل داعش توسط غرب برای این حمله تروریستی می‌رسیم. انتخابات روسیه و پیروزی پوتین با اکثریت و قاطعیت آرا آن هم علارغم درگیر بودن در جنگ اوکراین، آمریکا و حتی اروپاییان را نگران کرد. از این جهت که پوتین مصمم‌تر از قبل جنگ را پیش ببرد تا اوکراین شکست سختی را متحمل شود و افکار عمومی کشورهای غربی بویژه آمریکا از دولتمردانشان بیش از پیش ناامید شوند آن هم در بازه زمانی که انتخابات آمریکا پیش رو است. بنابراین دست به اقدامی زدند که پوتین بیشتر متوجه تحولات داخلی کشورش شود، در عین حال جنگ با اوکراین هم به پایان نرسد و ادامه داشته باشد، چرا که پایان جنگ نیز مساوی با شکست اوکراین است.



1. https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/3/23/isil-says-it-was-behind-moscow-concert-hall-attack-that-killed-at-least-60

2. https://spnfa.ir/20240324D8%AF%D8%A7%D8%AF-20141473

3. https://parsi.euronews.com/2024/03/08/us-embassy-in-moscow-warned-of-an-imminent-attack-by-extremists