یک روز پس از سفر رهبران کشورهای اروپایی به اوکراین، روسیه صادرات گاز به فرانسه را قطع کرد. این تصمیم در پی مواضع سلبی ماکرون و دیگر مقامات اروپایی در قبال جنگ اوکراین اتخاذ شد. طی روزهای اخیر، مقامات غربی تلاش کرده‌اند تا با افزایش حمایت تسلیحاتی خود از کی یف و ترغیب آن به ادامه نبرد با روسیه، مانع از چینش مؤثر میز مذاکرات مستقیم روسیه و اوکراین شوند. مواضع ضدونقیض فرانسوی‌ها و در رأس آن‌ها امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور این کشور نیز در این معادله به پاشنه آشیل حوزه انرژی، اقتصاد و سیاست خارجی پاریس تبدیل‌شده است.
یک روز پس از سفر رهبران کشورهای اروپایی به اوکراین، روسیه صادرات گاز به فرانسه را قطع کرد. این تصمیم در پی مواضع سلبی ماکرون و دیگر مقامات اروپایی در قبال جنگ اوکراین اتخاذ شد. طی روزهای اخیر، مقامات غربی تلاش کرده‌اند تا با افزایش حمایت تسلیحاتی خود از کی یف و ترغیب آن به ادامه نبرد با روسیه، مانع از چینش مؤثر میز مذاکرات مستقیم روسیه و اوکراین شوند. مواضع ضدونقیض فرانسوی‌ها و در رأس آن‌ها امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور این کشور نیز در این معادله به پاشنه آشیل حوزه انرژی، اقتصاد و سیاست خارجی پاریس تبدیل‌شده است.
اصل ماجرا چیست؟
روزنامه فرانسوی فیگارو در گزارشی به نقل از شبکه انتقال گاز فرانسه اعلام کرد که این کشور دیگر گاز روسیه را از طریق خط لوله دریافت نمی‌کند.بر همین اساس، صادرات گاز روسیه به فرانسه که از ابتدای سال جاری در حدود۶۰ درصد کاهش‌یافته بود، از روز پنج‌شنبه ۱۶ ژوئن، قطع‌شده است. شبکه انتقال گاز فرانسه که پیش‌ازاین در حدود
۱۷ درصد از گاز موردنیاز خود را از روسیه تأمین می‌کرد گفته است که علت قطع شدن گاز روسیه را نمیداند. شرکت گاز پروم غول صنایع انرژی روسیه که صادرات گاز خود به برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ازجمله آلمان و ایتالیا را کاهش داده بود، بر کاهش بیشتر این انرژی به اروپا تأکید کرده است.
الکسی میلر، مدیر شرکت گازپروم روز پنج‌شنبه در یک مجمع اقتصادی در سن‌پترزبورگ اعلام کرد که صادرات گاز روسیه به کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۶۰ درصد کاهش خواهد یافت.وی گفت که گازپروم «تأمین‌کننده انرژی برای کشورهای دوست روسیه است.»روسیه کشوهای غربی و اروپایی را از زمان آغاز جنگ اوکراین «غیردوست» توصیف کرده است.
استفاده روسیه از اهرم انرژی
مقامات روسی در مقابل مداخله‌گرایی غرب در معادله جنگ و اصرار آن مبنی بر استمرار تنش در حوزه پیرامونی مسکو، از اهرمی به نام انرژی استفاده کرده‌اند. گازپروم حدود یک ماه پیش (۲۱ مه ۲۰۲۲) و تنها سه روز پس از درخواست رسمی فنلاند برای عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی، صادرات گاز به این کشور را قطع کرد. این شرکت روسی همچنین صادرات گاز به لهستان و بلغارستان را نیز در ماه آوریل سال جاری قطع کرد و دلیل اقدام خود را هم عدم پرداخت بهای گاز از سوی این دو کشور با روبل اعلام کرد.کشورهای اروپایی واردکننده گاز روسیه، کاهش و قطع گازپروم از سوی روسيه را اقدامی «سیاسی» خوانده و همواره آن را محکوم کرده‌اند.
درهرحال، فرانسوی‌ها که طی ماه‌های اخیر رویکرد«اتخاذ رفتارهای متناقض هوشمند»را در حوزه سیاست خارجی خود و خصوصا در قبال جنگ اوکراین پیاده‌سازی کرده بودند، اکنون خود را در بن‌بستی جدید گرفتار می‌بینند.
چندی پیش کاخ الیزه اعلام کرد که قصد دارد به‌عنوان یک«بازیگر واسطه‌گر» کی‌یف و مسکو را وادار به کشف یک‌راه حل جدید در مسیر توقف بحران سازد. این در حالی است که فرانسوی‌ها حتی قبل از آغاز جنگ اوکراین نیز با اصرار بر پیوستن اوکراین به ناتو، یکی از عوامل اصلی ایجاد این جنگ بوده‌اند.
استیصال فرانسه در مقابل معمای اوکراین
مقامات روسی و شرکت گاز پروم ، فرانسوی‌ها را در مقابل یک دوراهی آشکار قرار داده‌اند نقش‌آفرینی واقعی در پایان دادن به بحران اوکراین یا مقابله با روسیه و پرداخت هزینه‌های آن.پیام اقدام اخیر شرکت گاز پروم در قطع صادرات گاز به فرانسه این است که کاخ کرملین ارزشی برای بازی نامتوازن دولت ماکرون در قبال جنگ اوکراین قائل نیست.واقعیت امر این است که سیگنال‌های متناقض ارسال‌شده از سوی رئیس‌جمهور فرانسه نشان‌دهنده افزایش تصاعدی هزینه‌های ادامه بحران اوکراین برای اروپاست. اگرچه افرادی مانند بوریس جانسون هنوز در برابر درک این حقیقت مقاومت می‌کنند، اما گریز از حقیقت معمولایک تاکتیک مناسب در مواجهه با بحران‌هایی مانند جنگ اوکراین محسوب نمی‌شود.
در مقابل، اوکراینی‌ها خود را اصلی‌ترین بازنده این دیالوگ‌ها تلقی می‌کنند. زلنسکی و همراهانش به‌وضوح مشاهده می‌کنند که بخشی از غرب خود را برای معامله با روسیه بر سر بخشی از خاک اوکراین آماده ساخته است.
این در حالی بود که از زمان وقوع انقلاب نارنجی در اوکراین درصدد پیوستن به ناتو بوده‌اند. اتفاقا یکی از کشورهای اروپایی که مانع از تحقق این مسئله شده، فرانسه بوده است. باید مشاهده کرد که آیا اقدام اخیر روسیه، منجر به چرخش فرانسوی‌ها از بازی غیرمتعارف و نامتوازن آن‌ها در قبال جنگ اوکراین خواهد شد یا خیر.
دیگر بر همگان مشخص است که امانوئل ماکرون برخلاف ادعاهای همیشگی خود، قواعد حداقلی بازی راهبردی، تاکتیکی و رفتاری را در حوزه سیاست خارجی کشورش نمیداند. اکنون، آمریکا و اعضای اروپایی ناتو که بر روی گسترش پیمان آتلانتیک شمالی به شرق اصرار داشته و اوکراین را وارد این جنگ ناخواسته با روسیه کرده‌اند، در حال بررسی راهکارهایی برای مهار خشم کرملین هستند. در این میان برای مقامات غربی اهمیتی ندارد که چه سر اوکراین می‌آید و بخشی از خاک آن جدا خواهد شد یا خیر. چنانچه مشخص است، بازیگران غربی حتی در معامله باهم‌پیمانان و مهره‌های خود نیز محدودیتی برای خود قائل نیستند. نزدیک‌ترین متحدان و هواداران غرب نیز هرکجا لازم باشد، به‌راحتی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا قربانی می‌شوند. طی روزهای اخیر بسیاری از مقامات اوکراینی اذعان کرده‌اند. که اعتماد آن‌ها به غرب و ناتو بدترین اشتباه ممکن بوده است. شاید بهترین راه برای اوکراینی‌ها در برهه کنونی، فاصله‌گیری از بازیگران آتلانتیکی مولد بحران باشد. درصورتی‌که اوکراین به‌عنوان کشور و بازیگری مستقل پای میز مذاکره با مسکو بنشیند، قدرت مانور بیشتری در این مواجهه خواهد داشت. بااین‌حال، تاکنون آمریکا و اروپای واحد مانع از چینش مؤثر میز مذاکره میان کی‌یف و مسکو شده‌اند.اگر این روند ادامه پیدا کند، اوکراین بیش‌ازپیش به یک «زمین سوخته» تبدیل‌شده و همین «زمین سوخته» نیز درنهایت به ابزار معامله غرب در مواجهه با روسیه مبدل خواهد شد. این همان حقیقت تلخی است که غرب‌گرایان اوکراینی هرگز تصور تحقق آن را در سال ۲۰۲۲ میلادی نمی‌کردند.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب