همکاری رژیم صهیونیستی و تایوان در حوزه نظامی و امنیتی و تاثیر آن بر رابطه پکن و تهران

در اواخر شهریور ماه سال 1403، وقتی انفجارهای زنجیره‌ای و همزمان پیجرها در لبنان، ده‌ها شهید و صدها زخمی از اعضای مقاومت به جا گذاشت، مطرح‌شدن نام شرکت تایوانی «آپولو گولد»، به عنوان سازنده‌ی پیجرهای آلوده‌شده، توجهات اهل فن را به روابط عمیق و فزاینده‌ی رژیم صهیونی با تایوان در حوزه‌های حساس جلب کرد. سال‌های اخیر، روابط این دو رژیم، که هر دو خود را زیر سایه‌ی یک «تهدید وجودی» معرفی کنند(یکی توسط ایران و دیگری توسط چین)، از مرزهای دیپلماتیک فراتر رفته و به عمق همکاری‌های دفاعی و پیشرفته‌ترین عرصه‌های فناوری نفوذ کرده است؛ انتقال محرمانه فناوری‌های راداری و موشکی برای ساخت «تی-دام»(سامانه دفاع هوایی تایوان، الگوبرداری‌شده از گنبد آهنین اسراییل) تا تبادل دانش در هوش مصنوعی، امنیت سایبری و نیمه‌رساناها، همه قطعات پازلی هستند که تصویر یک پیمان «امنیتی-فناورانه» استراتژیک را بین تل‌آویو و تایپه، در برابر طوفان‌های ژئوپلیتیک(به ویژه رقابت روزافزون پکن و واشنگتن) پدیدار می سازد.

زمینه تاریخی: از همکاری پنهان به شراکت استراتژیک

روابط غیررسمی این دو، از دهه 1950 شروع شد، اما به دلیل پافشاری پکن بر سیاست "چین واحد"(جدایی‌ناپذیری تایوان از سرزمین اصلی چین)، رسمی نشد. رژیم صهیونی در 1950 جمهوری خلق چین را به رسمیت شناخت، اما همکاری‌های نظامی پنهانی آن با تایوان از دهه 1970 ادامه داشت – مانند انتقال فناوری موشک، پهپاد (مثل Harpy) و فناوری هسته‌ای، و اغلب با واسطه‌گری آمریکا. تا دهه 90 میلادی، رژیم اسراییل تسلیحات پیشرفته‌ای به تایوان فروخت تا تعادل در برابر چین حفظ شود، اما این کار تنش‌هایی با واشنگتن و پکن ایجاد کرد.

از ۱۹۹۳، دفاتر اقتصادی-فرهنگی (تایپه در تل‌آویو و اسرائیل در تایپه) افتتاح شد و بیش از ۳۰ توافق امضا شده است، از فناوری (۲۰۰۶) تا آب و دولت الکترونیک (۲۰۱۱). هر دو کشور در ادبیات ژئوپلیتیک غربی به عنوان "دولت‌های دموکراتیک منزوی" (به واسطه‌ی تهدید از سوی ایران/حزب‌الله برای اسرائیل و چین برای تایوان)، معرفی می شوند که شباهت‌های ژئوپلیتیک دارند و از مدل به اصطلاح "صلح از طریق قدرت" الهام می‌گیرند.

همکاری‌های سیاسی و دیپلماتیک:

از ۲۰۲۳ (بعد از عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر)، روابط میان رژیم و تایوان گرم‌تر شده است – تایوان تقریبا بلافاصله حمله مقاومت فلسطین را محکوم کرد، کمک مالی فرستاد و کمپین‌های ضد«یهودستیزی» راه انداخت. تل‌آویو هم در سازمان ملل از تایوان حمایت کرد.

در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۵، رئیس‌جمهور تایوان لای چینگ‌ته با هیئت اعزامی بزرگ‌ترین لابی اسراییل در آمریکا یعنی «آیپک» (اولین هیئت آمریکایی-اسرائیلی در تایپه) دیدار کرد و گفت:

"مردم تایوان اغلب، وقتی با چالش‌های بین‌المللی و تهدیدهای حاکمیتی از سوی چین روبرو می‌شوند، به الگوی مردم یهود نگاه می‌کنند،."

لای از استعاره "داوود در برابر جالوت/ داوید برابر گولیات" استفاده کرد و رژیم صهیونی را "الگویی ارزشمند" برای دفاع میهنی خواند! در ۲۹ اکتبر، لای بر همکاری سه‌جانبه تایوان-آمریکا-اسرائیل در امنیت، تجارت و فناوری، با تمرکز روی نقش تایوان به عنوان هاب نیمه‌رساناها (۶۰% تولید جهانی)، تاکید کرد. در نقطه مقابل این موضع، تجمعات و تظاهرات مردمی در تایوان در اعتراض به «نسل‌کشی در غزه» صورت می گرفت.

همکاری اقتصادی و فناوری:

مکمل‌های قوی اقتصاد، ستون فقرات رابطه دو دولت است. تجارت دوجانبه این دو در ۲۰۲۴، به ۳.۲ میلیارد دلار رسید، با رشد ۳۰% در گردشگری (۵۰ هزار گردشگر اسرائیلی در تایوان در ۲۰۲۵).

بیش از ۳۰ توافق، از جمله در حوزه‌های هوش مصنوعی و امنیت سایبری (۲۰۲۵). پروژه‌ی «پل فناوری تایوان-اسراییل»(Taiwan-Israel Tech Bridge)، استارت‌آپ‌های صهیونیستی را به زنجیره‌ی صنایع نیمه‌رساناهای تایوان(TSMC)، که یک بخش فوق-استراتژیک در حوزه فناوری است، وصل می‌کند. باید در نظر داشت که تایوان ۹۰% چیپ‌های پیشرفته‌ی جهان را تولید می‌کند، امری که بنا بر برخی گزارش‌ها مبنای واقعی مناقشه بر سر تایوان میان ایالات متحده و جمهوری خلق چین است. بدیهی است که انصال اسراییل به این صنایع فوق-استراتژیک در تایوان چه اندازه برای آن حیاتی و تعیین‌کننده است. شرکت راهبردی « Foxconn» تایوان، که در حوزه الکترونیک هایتک فعال است، در سال گذشته میلادی نیم میلیارد دلار در فناوری دفاعی رژیم صهیونی سرمایه‌گذاری کرده است.

جنبه‌های نظامی و امنیتی

تایوان برای مقابله با حملات هوایی-موشکی در سناریوی تهاجم ارتش سرخ چین، و همچنین تقسیم بار فرساینده‌ی آماده‌باش بلندمدت نیروهای نظامی، از مدل‌های اسرائیلی مثل گنبد اهنین، و نیروهای ذخیره ارتش رژیم صهیونیستی الهام می‌گیرد.

در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، رییس‌جمهور تایوان، سیستم دفاع هوایی "T-Dome" را معرفی کرد– "چندلایه، با تشخیص پیشرفته و رهگیری مؤثر"، الهام‌گرفته از «گنبد آهنین» صهیونیست‌ها و «گنبد طلایی» ترامپ. هدف از توسعه‌ی این پروژه، دفاع در برابر حملات موشکی چین معرفی شده است. کارشناسانی مثل دریابان بازنشسته آمریکایی، مارک مونتگمری، پیش‌تر به تایوان پیشنهاد کرده‌اند که تایوان نیروی ذخیره‌ای مثل ارتش رژیم اسراییل تشکیل دهد.

توسعه‌ی انتقال فناوری

جدای از انتقال پهپاد، موشک و فناوری هسته‌ای از رژیم به تایوان که از سالیان قبل در جریان بود، اخیرا تبادل دانش در حوزه سایبری، پهپادهای پیشرفته هرمس و همچنین «تاب‌آوری مدنی»، با واسطه‌گری ایالات متحده، بین اسراییل و تایوان سرعت گرفته است. گفته می شود که مستشاران صهیونیست درباره انتقال تجربیات «جنگ نامتقارن» به ارتش تایوان، بعد از 7 اکتبر 2023، فعال شدند.

نکته‌ی مهمی که در حوزه این همکاری فناورانه وجود دارد، گزارش‌هایی بود که ماجرای پیجرهای آلوده‌ی مقاومت لبنان در سال 2024 را به شرکتی تایوانی نسبت می دادند. به عبارت دیگر، این ظن قوی وجود دارد که در یکی از پیچیده‌ترین عملیات‌های تروریستی تاریخ، رژیم صهیونی با تایوان همکاری تنگاتنگ داشته است.

چالش‌ها

چین روابط تایپه-تل‌آویو را "تحریک‌آمیز" می‌داند و برای محدودکردن آن، اهرمی به نام تجارت ۲۵ میلیارد دلاری اسرائیل-چین در اختیار دارد. بعد از ۷ اکتبر، پکن موضع ضداسرائیلی گرفت تا نفوذ خود را در غرب آسیا گسترش دهد.

تایوان دیپلماسی رسمی مجزایی در غرب آسیا ندارد. گرچه، رویدادی چون دخالت احتمالی تایوان در ماجرای پیجرهای تروریستی علیه حزب الله لبنان، لاجرم در تنازعات این منطقه، تایوان را کنار رژیم اشغالگر قدس می نشاند.

باید توجه داشت که در روابط تایپه-تل‌آویو، نقش واشنگتن هم مولفه‌ای به همان اندازه هر یک از طرفین مهم است، چرا که روابط این دو دولت، نمی تواند خارج از چارچوب رقابت فزاینده و رو به گسترش میان واشنگتن و پکن بر سر «هژمونی» تحرک داشته باشد. از این رو، هرگونه گسترش روابط میان تایوان و رژیم صهیونی، به ویژه در حوزه صنایع دفاعی و فناوری‌های پیشرفته، لاجرم واکنش چین را به دنبال خواهد داشت. این‌جاست که می توان سناریوی گسترش و تعمیق روابط در حوزه نظامی-امنیتی و فناوری‌های پیشرفته، میان پکن و تهران، را به عنوان اهرمی موازنه‌ساز در برابر رابطه‌ی فزاینده‌ی تایوان با محور آمریکایی-صهیونی دانست.

[1] https://english.president.gov.tw/News/7029

[2] https://www.calcalistech.com/ctechnews/article/bkuweq0031x

[3] https://www.foxconn.com/en-us/press-center/events/foxconn-events/340

[4] https://spacewatchafrica.com/israelis-ramon-space-partners-foxconn-to-leverage-its-expertise-in-software-and-hardware-to-integrate-its-unique-manufacturing-systems/

[5] https://www.inss.org.il/publication/israel-taiwan-2025/

[6] https://www.intelligenceonline.com/middle-east-and-africa/2025/10/21/israel-s-helping-hand-for-taiwan-s--iron-dome,110537135-eve

[7] https://www.yalejournal.org/publications/students-of-survival

[8] https://www.middleeastmonitor.com/20241007-exploding-pagers-got-attention-in-taiwan-bilateral-ties-strong-israel-envoy-says/

[9] https://thediplomat.com/2025/07/chinas-taiwan-message-to-israel-and-the-limits-of-pragmatism/